Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Türkçe Eğitimi Materyallerinde Okunabilirlik: 2019 ve 2024 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Karşılaştırılması
Özet
Bu araştırmada, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı temel alınarak hazırlanmış 5. sınıf Türkçe ders kitabı ile Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne göre hazırlanan 5. sınıf Türkçe ders kitabının okunabilirlik düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, nitel araştırma desenlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Kitaplardaki metinlerin okunabilirliği, Ateşman Formülü aracılığıyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda 2019 Türkçe Öğretim Programı’na göre hazırlanan kitaptaki metinlerin 14’ü Kolay, 11’i Orta Güçlükte ve 1 tanesinin Zor düzeyde olduğu belirlenmiştir. 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ders kitabında ise 14 metnin Kolay, 19 metnin Orta Güçlükte, 8 metnin Zor ve 2 metnin Çok Zor düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Kitapların ortalama okunabilirlik düzeyine bakıldığında 2019 kitabının Kolay, 2024 kitabının ise Orta Güçlükte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. A.Ü. TÖMER Dil Dergisi, 58, 171-174.
Bağcı, H., & Ünal, Y. (2013). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28. https://doi.org/10.16916/aded.15997
Bezirci, B. & Yılmaz, A. E. (2010). Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(3), 49-62.
Bora, A. (2019). Türkçe ders kitaplarının okunabilirlik yönünden karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi].
Bora, A. ve Arslan, M. A. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(1), 222-236.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Bozlak, Ü. G. (2018). 2016-2017 ve 2017-2018 eğitim ve öğretim yıllarında 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin Uzun-Çetinkaya formülü ile okunabilirlik düzeyleri. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 6(14), 209- 234. https://doi.org/10.31126/akrajournal.357526
Bozlak, Ü. G. (2018). 2016-2017 ve 2017-2018 eğitim ve öğretim yıllarında 5. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin Uzun-Çetinkaya formülü ile okunabilirlik düzeyleri. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 6(14), 209-234.
Ceylan, M., & Kırcı, A. (2024). Türkçe ders kitaplarının okunabilirlik ve okuduğunu anlama açısından öğrenme güçlüğü bağlamında incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 13(3), 1090-1112. https://doi.org/10.7884/teke.1485761
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
Çakıroğlu, O. (2015). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin öğrenme güçlüğü olan öğrenciler açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(2), 671-681.
Çarkıt, C., & Bahadır, H. İ. (2022). Ortaokul Türkçe ders kitapları Millî Mücadele ve Atatürk Teması metinlerinin okunabilirlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11(1), 103-111. https://doi.org/10.30703/cije.949768
Çetinkaya, G. ve Uzun, L. (2010). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik özellikleri. (Ed. H. Ülper) Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri içinde. Ankara: Pegem Akademi.
Dağdeviren, Ş. B., & Küçüktepe, C. (2022). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki serbest okuma metinlerinin okunabilirlik düzeylerinin farklı yaklaşımlara göre hesaplanması ve sonuçların karşılaştırılması. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 5(2), 17-34.
Demir, M. (2013). İlköğretim I-V. sınıflar Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 43(197), 80-94.
Dubay, W. H. (2004), The Principles of Readability, Impact Information, Costa Mesa, CA
Gökgül, M., & Bayram, B. (2022). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki serbest okuma metinlerinin okunabilirlik düzeyleri. Asya Studies, 6(21), 85-96.
Kavun, M. (2023). Yusuf Asal’ın Patatesspor serisinde yer alan kitapların okunabilirliği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12(1), 178-193. DOI: 10.7884/teke.5679.
Kavun, M., & Maden, A. (2024). Türkiye’de okunabilirlik konusunda hazırlanan makalelerin araştırma eğilimi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 9(2), 824 837. https://doi.org/10.32321/cutad.1501929.
Kavun, M., & Maden, S. (2024). Türkiye’de okunabilirlik konusunda hazırlanan tezlerin araştırma eğilimi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 18(48), 58-96. https://doi.org/10.29329/mjer.2024.
Kavun, M., & Mert, O. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında hazırlanan doktora tezlerinin özetleri üzerinden okunabilirliğinin değerlendirilmesi. G. Ekmekçi Aşan (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine güncel araştırmalar (s. 17–36). Sonçağ Akademi.
Lee, S., & French, N. (2011). The readability of academic papers in the Journal of Property Investment & Finance. Journal of Property Investment & Finance, 29(6), 693-704.
Lüle Mert, E. (2024). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlikleri. International Journal of Language Academy, 6(22), 184-198.
Maden, A. (2021). Söz varlığını zenginleştirme açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10(2), 756-777.
McNamara, D. S., Kintsch, E., Songer, N. B., & Kintsch, W. (1996). Are good texts always better? Interactions of text coherence, background knowledge, and levels of understanding in learning from text. Cognition and Instruction, 14(1), 1–43. https://doi.org/10.1207/s1532690xci1401_1
Mirzaoğlu, V., & Akın, E. (2015). 5. Sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirliği üzerine bir inceleme. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 146-155.
Özçetin, K., & Karakuş, N. (2020). 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 175-190.
Polat, H. (2018). 5. Sınıf ders kitabındaki metinlerin okunabilirliliği. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 11-22.
Sağlam, D., İnce, M. & Eker, C. (2018). Ortaokul 5. Sınıf Türkçe ders kitabının okunabilirlik seviyesi ve yaş düzeyine uygunluk açılarından değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 13(11).
Sönmez, V. (2003). Metinlerin eğitselliğini saptamada matematiksel bir yaklaşım (Sönmez Modeli). Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10,24 – 39
Şakiroğlu, Y. (2020). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin kelime–cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1827-1834.
Şakiroğlu, Y. (2020). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin kelime–cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1827-1834.
Şimşek, R. (2024). Türkçe ders kitaplarında okunabilirlik. The Journal of Social Sciences, 53(53), 315-325.
Tazebay, A. (1997). İlkokul öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
TDK (2011). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
