Gölgeyle Yüzleşen Kadınlar: “Kadın Yok Savaşın Yüzünde” Eserinde Savaşın Psikolojik İzlerine Jungiyen Bir Bakış

Belaruslu gazeteci ve yazar Svetlana Aleksiyeviç’in Kadın Yok Savaşın Yüzünde (U Voynı Ne Jenskoye Litso, 1984) adlı eseri, II. Dünya Savaşı’nda kadınların cephedeki deneyimlerini derinlemesine ele alan bir sözlü tarih çalışmasıdır. Söz konusu eser, kadınların savaş sırasında ve sonrasında yaşadıkları travmaları, kimlik dönüşümlerini ve psikolojik çöküşlerini kendi anlatılarıyla gün yüzüne çıkarırken, savaşın yalnızca fiziksel bir yıkım değil, aynı zamanda derin bir psikolojik dönüşüm süreci olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda İsviçreli psikiyatr Carl Gustav Jung’un analitik psikolojisinin temel kavramları, bilhassa anima-animus, kolektif bilinçdışı ve gölge arketipi çalışma boyunca kadınların savaş deneyimlerinin derinlemesine anlaşılmasında bir çerçeve olarak kullanılmıştır. Jung’un bireyleşme süreci ve anima arketipi, kadınların savaş sırasında geleneksel rollerinden uzaklaşarak yeni kimlikler kazanmalarını ve psikolojik dönüşümlerini anlamada anahtar kavramlar olarak ele alınmıştır. Çalışmada, kadınların savaş sırasında gölge yönleriyle nasıl yüzleştikleri, yaşadıkları psikolojik dönüşümler ve bastırılmış duyguların savaş sürecinde bilinç yüzeyine çıkışı çarpıcı örneklerle sunulmuştur. Bunun yanı sıra, kadınların anlatılarında tekrar eden savaş travmaları Jung’un bilhassa kolektif bilinçdışı kavramıyla ilişkilendirilerek yaşanan psikolojik etkilerin kuşaklar arası aktarımı gözler önüne serilmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında bu çalışmada Svetlana Aleksiyeviç’in eserinin Jungiyen bakış açısıyla incelenmesi ve kadınların savaş deneyimlerinin üzerlerinde yarattığı etkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır.