Postoperatif Hipoparatiroidiye Bağlı Dirençli Hipokalsemi Olgusunda Teriparatid Tedavisi
Özet
Hipoparatiroidizm, paratiroid hormon eksikliği sonucu gelişen, hipokalsemi ve hiperfosfatemi ile karakterize bir endokrin bozukluktur. En sık nedeni tiroid ve/veya paratiroid cerrahileri sonrası paratiroid bezlerinin hasarlanması veya eksizyonudur. Konvansiyonel tedavide temel yaklaşım kalsiyum ve aktif D vitamini replasmanıdır. Ancak yüksek dozda ve uzun süreli kullanım, hiperkalsiüri, nefrokalsinozis, böbrek fonksiyon bozukluğu, katarakt ve bazal ganglion kalsifikasyonu gibi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Ayrıca tedaviye uyum güçlükleri ve yaşam kalitesinde belirgin bozulma söz konusudur. Bu nedenle, son yıllarda parathormon (PTH) analoglarının tedavide kullanımı gündeme gelmiştir. Teriparatid, hipoparatiroidizm tedavisinde halen birinci basamak olmasa da, konvansiyonel tedaviye dirençli olgularda etkin bir seçenektir. Ancak osteoblastik aktiviteyi artırması nedeniyle osteosarkom endişesi mevcut olduğundan tedavi süresi 18 ay ile sınırlandırılmıştır. Yarı ömrünün kısa olması nedeniyle daha uzun ömürlü ve daha güvenilir tedavi arayışları gündeme gelmiştir. Yeni geliştirilen uzun etkili PTH analoglarının (palopegteriparatid) gelecekte daha fizyolojik ve pratik tedavi alternatifleri sunabileceği öngörülmektedir. Biz de, kalıcı hipoparatiroidi nedeniyle maksimum dozda konvansiyonel tedavi alan, buna rağmen sık hipokalsemi nedeniyle hastane başvurusu olan, bu nedenle teriparatid tedavisi başladığımız 32 yaşındaki kadın olguyu sunmak istedik. Bu olgunun, dirençli hipoparatiroidide terpiaratid kullanımının etkinliğini göstermesi ve klinik pratiğe yansımaları açısından literatüre katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.
Referanslar
Bilezikian JP, Khan A, Potts JT Jr, Brandi ML, Clarke BL, Shoback D, et al. Hypoparathyroidism in the adult: epidemiology, diagnosis, pathophysiology, target-organ involvement, treatment, and challenges for future research. J Bone Miner Res 2011;26:2317–2337
Bilezikian JP, Brandi ML, Cusano NE, Mannstadt M, Rejnmark L, Rizzoli R, et al. Management of Hypoparathyroidism: Present and Future. J Clin Endocrinol Metab. 2016;101(6):2313-2324. doi:10.1210/jc.2015-3910
Clarke BL, Brown EM, Collins MT, Jüppner H, Lakatos PL, Levine MA, et al. Epidemiology and Diagnosis of Hypoparathyroidism. J Clin Endocrinol Metab. 2016;101(6):2284-99.
Bilezikian JP. Hypoparathyroidism. J Clin Endocrinol Metab. 2020 Jun 1;105(6):1722–36. doi: 10.1210/clinem/dgaa113. PMID: 32322899; PMCID: PMC7176479.
Winer KK, Ko CW, Reynolds JC, Dowdy K, Keil M, Peterson D, et al. Long-term treatment of hypoparathyroidism: a randomized controlled study comparing parathyroid hormone-(1-34) versus calcitriol and calcium. J Clin Endocrinol Metab. 2003 Sep;88(9):4214-20. doi: 10.1210/jc.2002-021736. PMID: 12970289.
Marcucci G, Masi L, Cianferotti L, Giusti F, Fossi C, Parri S, et al. Chronic hypoparathyroidism and treatment with teriparatide. Endocrine. 2021;72(1):249-59.
Marcucci G, Della Pepa G, Brandi ML. Natpara for the treatment of hypoparathyroidism. Expert Opin Biol Ther. 2016;16(11):1417-1424. doi:10.1080/14712598.2016.1238455
Tay YD, Tabacco G, Cusano NE, Williams J, Omeragic B, Majeed R, et al. Therapy of Hypoparathyroidism With rhPTH(1-84): A Prospective, 8-Year Investigation of Efficacy and Safety. J Clin Endocrinol Metab. 2019;104(11):5601-10.
Palermo A, Naciu AM, Donovan YKT, Tabacco G, Zavatta G. PTH Substitution Therapy for Chronic Hypoparathyroidism: PTH 1-84 and Palopegteriparatide. Curr Osteoporos Rep. 2025 Feb 22;23(1):12. doi: 10.1007/s11914-025-00905-6.
