Uluslararası Turizm ve Geleceğe Yönelik Eğilimler
Özet
Kitabın bu bölümünde, küresel ekonominin en dinamik ve dönüştürücü güçlerinden biri olan uluslararası turizm çok boyutlu bir perspektifle incelenmektedir. Bölüm, öncelikle uluslararası turizmin kavramsal temellerini ve Antik Çağ'dan günümüze uzanan tarihsel gelişimini ele alarak, sektörün geçirdiği evrimi ve bu evrimi tetikleyen küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve demografik değişimler gibi etmenleri ortaya koymaktadır. Ardından, uluslararası turizmin destinasyonlar üzerindeki ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel olumlu ve olumsuz etkileri ayrıntılı bir şekilde sunulmaktadır. Sektörün mevcut durumu güncel istatistiklerle desteklenerek açıklanmakta ve küresel çapta yaşanan büyük ölçekli sosyal, ekonomik, politik, çevresel ve teknolojik değişimler olan ve uluslararası turizmi şekillendiren mega trendler kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Son kısımda ise, uluslararası turizmde öne çıkan gelecek eğilimleri ve sektörün potansiyel yönelimleri hakkında bilgilere yer verilmektedir.
Referanslar
Accor (2025). 2025 seyahat trendi raporu, https://all.accor.com/a/en/limitless/thematics/lifestyle-trends/travel-trends-2025.html. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Agisilaos, E. (2012). Cultural heritage, tourism and the environment. Journal Sustainable Development, Culture, Traditions.1, 70-78.
Akdu, U. ve Öktem, E. (2019). Turizmin ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel etkilerine yönelik yöre halkının farkındalığı; Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10 (Ek Sayı), 232-239.
Akgündüz, Y. ve Karamustafa K. (2019). Turizmin geleceği ve yeni eğilimler. İçinde, Kavramlar ve örneklerle genel turizm. Editör: Çakıcı, C.. Ankara. Detay Yayıncılık
Akoğlan Kozak, M.; Evren, S. ve Çakır, O. (2013). Tarihsel süreç içinde turizm paradigması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (1), 7 – 22.
Akyurt, H. (2023). Turizmin çevresel etkileri. İçinde: Çevre ve Ekonomi. Ed. R. A. Wolff, K. Y. Genç, N. Hüsnüoğlu. Bursa: Ekin Yayınevi.
AP News. (2025). Surging travel in Europe spikes concerns over tourism’s drawbacks, https://apnews.com/article/europe-mass-tourism-france-spain-italy-overtourism-fc99da0aa610dca84b8a2753645a0d6a . Erişim Tarihi: 20.07.2025.
Breda, Z., Pacheco, C. ve Dinis, G. (2019). Future trends in the hospitality industry: An analysis from the consumers’ point of view. Tourism in Southern and Eastern Europe, 5,139-162. https://doi.org/10.20867/tosee.05.9.
Choudhury, R. G. (2023). Antecedents and contemporary trends in tourism and hotel management. Journal of Tourism Research Hospitality. 12(1). 2-9.
Demir, E. (2020). Turizmin sosyo-kültürel etkileri üzerine bir inceleme. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1), 62-77.
Demircan, Ş. ve Atak, O. (2024). Turizm ve ekonomi. İçinde: Akademik Bakış: Turizm Sektörü. Ed. O. Atak, Ş. Demircan ve T. Dalgın. Özgür Yayınları.
Demirtaş, N. (2011). Turizm ve çevre. Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları.
Erkmen, A. (2019). Uluslararası turizmin tarihi gelişim süreci. A. Akın (Ed.), İçinde: Uluslararası turizm uygulamaları (s. 3-34). İKSAD Yayınevi.
Feltz, A. (2022). Growing demand and opportunity for sustainable tourism, https://destinationsinternational.org/blog/growing-demand-and-opportunity-sustainable-tourism. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Ferrer-Roca, N., Weston, R., Guia, J., Mihalic, T., Blasco, D., Prats, L., Lawler, M. Ve Jarratt, D. (2021). Back to the future: challenges of European tourism of tomorrow. Journal of Tourism Futures 7(2). 2021, 184-191. Doi 10.1108/Jtf-10-2019-0114.
GhulamRabbany, M., Afrin, S., Rahman, A., Islam, F., Hoque, F. (2013). Envıronmental effects of tourism. American Journal of Environment, Energy and Power Research 1(7), 117-130, ISSN: 2329-860X.
Giritlioğlu, İ. (2015). Turizmin tarihsel ve yapısal gelişimi. İçinde: Genel Turizm. Ed: Z. Aslan. Ankara: Grafiker Yayınları.
Global Tourism Forum. (2024). Top global tourism trends for 2024: Travel’s new golden era. World Tourism Forum Institute. https://live.worldtourismforum.net/news/Catch-up-the-latest-news-in-tourism-industry/Top-Global-Tourism-Trends-for-2024-Travels-New-Golden-Era
Greentumble (2024). Negative impacts of tourism on the environment, https://greentumble.com/environmental-impacts-of-tourism. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Harman, S., ve Bahar, O. (2019). Turizm ve ekonomi. İçinde: Kavramlar ve örneklerle genel turizm. Ed. C. Çakıcı. Ankara: Detay Yayıncılık.
Lisowska, A.(2017). Crime in tourism destinations: Research review. Tourism, 27(1), 31-39.
Memişoğu, T. ve Katlav, E. Ö. (2024). Turizmin olumsuz çevresel etkilerinin yerel halkın yaşam kalitesine etkisi: Göreme örneği. Journal of tourism research institute, 5(2), 115-129. ISSN: 2718-0093
Moskvichova, O., Zhuravlyova, O., ve Krasnokutskiy, A. (2021). View of global development of international tourism and impact on the Economy of Ukraine. European Journal of Sustainable Development. 10 (4). 108-120.
OECD (2018). Tourism trends and policies 2018, https://www.oecd.org/en/publications/oecd-tourism-trends-and-policies-2018_tour-2018-en.html. Erişim Tarihi: 30.06.2025.
OECD (2018), Analysing megatrends to better shape the future of tourism”, OECD Tourism Papers, No. 2018/02, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/d465eb68-en.
OECD. (2024). Estimating the global economic impacts of international tourism, https://www.oecd.org/en/publications/estimating-the-global-economic-impacts-of-international-tourism_a978348f-en.html. Erişim Tarihi: 30.06.2025.
Özgeriş, M. ve Karahan, F. (2021). Turizm rekreasyonel su alanlarındaki kaynaklarının sürdürülebilirliği ve sakin şehir politikaları: Uzundere (Erzurum) örneğinde bir değerlendirme. Journal of humanities and tourism research, 11 (1): 103-117.
Pavli, A. ve Maltezou, H. C. (2024). Asclepieia in ancient Greece: pilgrimage and healing destinations, the forerunner of medical tourism. Le Infezioni in Medicina, 1, 113-115.
Peksezer, B. (2020). Global trendler, turizm ve Türkiye, https://www.ipsos.com/tr-tr/global-trendler-turizm-ve-turkiye. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Pine, J. ve Gilmore, J. (2011). Deneyim ekonomisi. İstanbul: Optimist Yayınevi.
Sarı Çallı, D. (2015). Uluslararası seyahatlerin tarihi gelişimi ve son seyahat trendleri doğrultusunda Türkiye’nin konumu. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 4(1), 4-28.
Şahbaz, R.P. (2015). Turizmin ekonomik, sosyal (toplumsal) ve fiziksel çevre etkileri. İçinde; Genel Turizm. Editör: Z. Aslan. Ankara: Grafiker Yayınları.
Tourexpi. (2025). 2025 Turizm görünümü, önemli gelişmeler ve trendler. 01.07.2025 tarihinde https://www.tourexpi.com/tr-intl/news/2025-turizm-gorunumu-omemli-gelismeler-ve-trendler-208005.html adresinden erişildi.
Truyols, M. (2025). The economic impact of tourism: What you need to know, https://mize.tech/blog/the-economic-impact-of-tourism-what-you-need-to-know/ . Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Turizm Ajansı (2025). UNWTO: Turizmde pandemi öncesi seviyeler aşıldı, https://www.turizmajansi.com/haber/unwto-turizmde-pandemi-oncesi-seviyeler-asildi-h68107. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Türkiye İstatistik Kurumu (2025). Turizm istatistikleri, IV. çeyrek: Ekim-Aralık ve yıllık, 2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.-Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2024-53660. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UNESCO (2017). Muscat declaration on tourism and culture: Fostering sustainable development, https://www.unesco.org/en/articles/unesco-and-unwto-sign-muscat-declaration-tourism-and-culture-fostering-sustainable-development. Erişim Tarihi: 01.07.2025
UN Tourism (2010). Demographic change and tourism. UN Tourism Publications. eISBN: 978-92-844-1342-3.
UN Tourism (2020). 2020: Worst year in tourism history with 1 billion fewer international arrivals, https://www.unwto.org/news/2020-worst-year-in-tourism-history-with-1-billion-fewer-international-arrivals. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UN Tourism (2025a). Glossary of tourism terms, https://www.unwto.org/glossary-tourism-terms. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UN Tourism (2025b). World tourism barometer, https://www.unwto.org/un-tourism-world-tourism-barometer-data. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UN Tourism (2025c). Tourısm 4 SDGs, https://www.unwto.org/sustainable-development 025. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UN Tourism (2025d). Climate action, https://www.unwto.org/sustainable-development/climate-action. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
UNWTO. (2019). International tourism highlights, https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
Urry, J. (1990). The tourist gaze: Leisure and travel in contemporary societies. London: Sage Publications.
World Bank Group (2019). Stimulating sustainable development through tourism concessions, https://documents1.worldbank.org/curated/en/643981564580916089/pdf/Stimulating-Sustainable-Development-Through-Tourism-Concessions-Case-Studies-on-How-Tourism-Can-Benefit-the-Environment-and-Communities-Living-in-and-Around-Protected-Areas.pdf. Erişim Tarihi: 01.07.2025.
WTTC (2025). Travel and tourism economic impact research (EIR), https://wttc.org/research/economic-impact. Erişim Tarihi: 30.06.2025.
Zaei, M. E. ve Zaei, E. M. (2013). The impacts of tourism industry on host community. European Journal of Tourism Hospitality and Research, 1(2), 12-21.
