Turizm Talebi
Özet
Turizm, son yıllarda yaşanan küresel ekonomik krizlere ve COVID-19 pandemisine karşın önemini koruyan hizmet sektörleri arasındadır. Hem ulusal hem uluslararası turizme katılan sayısındaki artış turizm talebinin çok yönlü olarak irdelenmesini ve anlaşılmasını zorunlu kılmaktadır. Turizm talebinin turizm arzını şekillendiren, harekete geçiren özelliği geleceğe yönelik turizm yatırım ve planlamaları açısından da talep tahmini ve analizini kritik noktaya taşımaktadır. Türkiye gibi dünya turizminde söz sahibi ülkeler açısından turizm talebinin tahminlenmesi gelecek eğilimlerin tespit edilmesi ve rekabetçi politikalar izlenmesi için vazgeçilmez bir gerekliliktir. Bu kitap bölümünde turizm talebi kavramı tanımlanarak olgusal olarak anlaşılması, turizm talebi türleri, yapısal özellikleri, iç ve dış turizm talebi, turizm talebini etkileyen faktörler, turizmde talep esnekliği ve turizmde talep yöntemleri kapsamlı şekilde ele alınarak güncel istatistiksel verilere dayalı bilgilere yer verilmiştir.
Referanslar
Akar, Y. ve Arıkan, C. (2023). Sağlık hizmetlerinde talebi etkileyen faktörler. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 21(1), 1-21.
Akgündüz, Y., Dalgıç, A. ve Özkök, F. (2019). Turizm arz ve talebi (1. Baskı) A. C. Çakıcı (Ed.). Kavramlar ve Örneklerle Genel Turizm (s. 79-104). Ankara: Detay Yayıncılık.
Bahar, O. ve Kozak, M. (2005). Küreselleşme sürecinde uluslararası turizm ve rekabet edilebilirlik (1. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Bahar, O. ve Kozak, M. (2013). Turizm ekonomisi (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Bozkurt, K., Pekmezci, A. ve Armutcuoğlu Tekin, H. (2022). Box-Jenkins yöntemiyle turizm talebinin tahmin edilmesi: Türkiye örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 33(2), 77-86. https://doi.org/10.17123/atad.1087573
Constantin, S., Mihaela, G. ve Corina, I. (2012). Factors influencing touristic demand and its modelling possibilities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 1184-1189. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.203.
Coşkun, İ. O. ve Kırca, M. (2023). Türkiye’nin dışa yönelik turizm talep esnekliklerinin incelenmesi. Journal Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(3), 1415-1429. https://doi.org/10.33083/joghat.2023.345
Çeken, H. (2014). Turizm ekonomisi (1. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Çuhadar, M., Güngör, İ. ve Göksu, A. (2009). Turizm talebinin yapay sinir ağları ile tahmini ve zaman serisi yöntemleri ile karşılaştırmalı analizi: Antalya iline yönelik bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 99-114.
Fibich, G., Gavious, A. ve Lowengart, O. (2005). The dynamics of price elasticity of demand in the presence of reference price effects. Journal of the Academy of Marketing Science, 33, 66–78. https://doi.org/10.1177/0092070304267108
Fletcher, J., Fyall, A., Gilbert, D. ve Wanhill, S. (2018). Tourism: Principles and practice (Sixth Edition). Harlow, United Kingdom: Pearson Education Limited.
https://doi.org/10.1016/j.annals.2015.10.004.
Kaya, A. A. ve Canlı, B. (2013). Türkiye’ye yönelik uluslararası turizm talebinin belirleyenleri: Panel veri yaklaşımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 43-54.
Kazaoğlu, İ. H. (2024). Turizmde arz ve talep L Toprak (Ed.). Turizm Ekonomisi (s. 39-52). Ankara: Akademisyen Yayınevi.
Kızıldemir, Ö. (2019). Turizm talebi, İçinde, Kozak, N. (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi, https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/turizm-talebi. Erişim Tarihi: 24.04.2025.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü (2025). Turizm İstatistikleri. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html. Erişim Tarihi: 02.06.2025.
Nguyen, H. Q. (2021). Elasticity of tourism demand by income and price: Evidence from domestic tourism of countries in ASEAN. Cogent Social Sciences, 7(1), 1996918. https://doi.org/10.1080/23311886.2021.
Olalı, H. ve Timur, A. (1988). Turizm ekonomisi. İzmir: Ofis Ticaret Matbaacılık.
Olalı, H. (1990). Turizm politikası ve planlaması. İstanbul: İşletme Fakültesi Yayınları.
Seetaram, N., Forsyth P. ve Dwyer, L. (2016). “Measuring price elasticities of demand for outbound tourism using competitiveness indices”. Annals of Tourism Research, 56(1), 65–79.
Song H, Li G, Witt SF ve Fei B. (2010). Tourism demand modelling and forecasting: How should demand be measured?. Tourism Economics, 16 (1), 63-81. https://doi.org/10.5367/000000010790872213.
Song, H., Witt, S. F. & Li, G. (2009). The advanced econometrics of tourism demand (first edition). New York: Routledge.
Şengel, Ü. ve Zengin, B. (2020). Türkiye’ye yönelik turizm talebinin belirleyicileri: OECD ülkeleri örneği. İşletme Akademisi Dergisi, 1(4), 310-323. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.627.
Turanlı, M. ve Güneren, E. (2003). Turizm sektöründe talep tahmin modellemesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(3), 1-13.
Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2025). Genel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 18.04.2025.
Uçkun, N., Doğantekin, A., Demir, İ., Kılıç, İ. ve Oğuz, E. Y. (2020). Turizm arz ve talebine yönelik karşılaştırmalı bir analiz: Eskişehir örneği. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(6), 403-418. https://doi.org/10.29226/TR1001.2020.233.
United Nations (2010). Tourism satellite account: Recommended methodological framework 2008, United Nations Publication.
Usta, Ö. (2016). Turizm genel ve yapısal yaklaşım (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Ünlüönen, K., Tayfun, A. ve Kılıçlar, A. (2018). Turizm ekonomisi (6. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Wu, D. C., Li, G. ve Song, H. (2012). Economic analysis of tourism consumption dynamics: A time-varying parameter demand system approach. Annals of Tourism Research, 39(2), 667-685. https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.09.003.
