Kültürlerarası Yetkinlik ve Dil Öğretimi
Özet
Bu bölümde kültürlerarası yetkinlik kavramı, dil öğretimi bağlamında kuramsal, tarihsel ve pedagojik boyutlarıyla ele alınmaktadır. Michael Byram’ın (1997) “kültürlerarası iletişimsel yetkinlik” modeli; bilgi (savoirs), beceri (savoir-faire), oluş bilgisi (savoir-être), keşfetme yetisi (savoir-apprendre) ve eleştirel bilinç (savoir-s’engager) bileşenleriyle öğreneni kültürlerarası bir arabulucu olarak konumlandırır. Claire Kramsch’ın “üçüncü mekân” kavramı ise bireyin kendi kültürü ile hedef kültür arasında anlamı yeniden müzakere ettiği sembolik bir alanı tanımlar. Geneviève Zarate’nin katkıları, kültürlerarasılığın Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde (2001) çok kültürlü ve çok dilli bir yeterlik olarak yer almasını sağlamıştır. Tarihsel gelişim, kültürün yalnızca medeniyet bilgisi olarak aktarılmasından 1980’lerden itibaren etkileşim temelli yaklaşıma geçildiğini gösterir. 2000’lerde UNESCO’nun kültürlerarası yetkinliği “kültürel çeşitlilikle baş edebilme kapasitesi” olarak tanımlaması, kavramı küresel eğitim hedefi hâline getirmiştir. Fred Dervin’in post-kültürlerarası yaklaşımı kimliğin akışkanlığına ve bağlamsallığa vurgu yapar. Pedagojik açıdan eylem odaklı yaklaşım öğrenciyi toplumsal aktör olarak görürken, Avrupa Dil Portfolyosu ve Kültürlerarası Karşılaşmalar Otobiyografisi farkındalık ve öz değerlendirmeyi destekler. Elif Şafak’ın Araf romanına dayalı sınıf etkinliği ise dil, kimlik ve aidiyet üzerine eleştirel düşünmeyi teşvik eder.
Referanslar
Abdallah-Pretceille, M. (1999). L’éducation interculturelle. Paris: PUF.
Byram, M. & Zarate, G. (1994). Définitions, objectifs et évaluation de la compétence socio-culturelle. Strasbourg: Conseil de l’Europe.
Byram, M. (1997). Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence. Clevedon: Multilingual Matters.
Byram, M., Gribkova, B. & Starkey, H. (2002). Développer la dimension interculturelle dans l’enseignement des langues. Strasbourg: Conseil de l’Europe
Canale, M. & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing. Applied Linguistics, 1(1), 1-47.
Conseil de l’Europe (2001). Cadre européen commun de référence pour les langues: apprendre, enseigner, évaluer. Paris: Didier. (Voir chapitres 5 et 6 sur les compétences générales et la compétence pluriculturelle).
Conseil de l’Europe (2009). Autobiographie de rencontres interculturelles. Strasbourg: Division des politiques linguistiques
Coste, D., Moore, D. & Zarate, G. (1997). Compétence plurilingue et pluriculturelle. Paris: Didier / Conseil de l’Europe
Deardorff, D.K. (2006). Identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization. Journal of Studies in International Education, 10(3), 241-266.
Dervin, F. (2011). Comment peut-on être interculturel? Paris: L’Harmattan.
Gohard-Radenkovic, A. (2015). «Interrogations sur la conception de l’“interculturel” dans le Portfolio européen des langues ». Synergies Europe, n°10, 81-92
Hofstede, G. (1991). Cultures and Organizations: Software of the Mind. Londres : McGraw-Hill.
Kramsch, C. (1993). Context and Culture in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.
Kramsch, C. (2011). «The symbolic dimensions of the intercultural». Language Teaching, 44(3), 354-367
Milton Bennett, J. (1993). «Towards Ethnorelativism: A Developmental Model of Intercultural Sensitivity». In Education for the Intercultural Experience (ed. R. M. Paige). Yarmouth: Intercultural Press.
Onillon, S. & Gruenblatt, R. (2022). «Approche actionnelle et perspective interculturelle : quelles articulations? ». Revue suisse des sciences de l’éducation, 44(2), 179-196
Porcher, L. (1976). Enseignement des langues et culture. Paris: Hachette.
Puren, C. (2002). «La didactique des “cultures” en didactique des langues-cultures : évolution, problèmes et perspectives ». Les Langues Modernes, n°2, 55-71.
Spitzberg, B. & Changnon, G. (2009). «Conceptualizing intercultural competence ». In Deardorff (Ed.), The SAGE Handbook of Intercultural Competence. Thousand Oaks: SAGE
Starkey, H. & Osler, A. (2005). Education for Democratic Citizenship: A review of research, policy and practice 1995-2005. Strasbourg: Conseil de l’Europe. (Voir étude de cas sur l’évaluation de copies FLE)
Şafak, E. (2004). Araf (Aslı Biçen, Çev.). Metis.
UNESCO (2013). Intercultural Competences: A Conceptual and Operational Framework. Paris: UNESCO
Zarate, G. (1986). Apprentissage d’une culture étrangère. Thèse de doctorat, Université Paris 3. (Travail fondateur sur les représentations de l’Autre dans la classe de langue).
Zarate, G., Lévy, D. & Kramsch, C. (Eds.) (2008). Précis du plurilinguisme et du pluriculturalisme. Paris: Éditions des Archives Contemporaines.
