Toplumdilbilimsel Yetkinlik ve Dil Öğretimi
Özet
Dilbilim ve sosyoloji alanındaki çalışmaların kesişimi ve etkisiyle gelişen toplumdilbilim dil, kültür ve toplum arasındaki etkileşime odaklanarak dilsel pratikleri toplumsal bir bakış açısıyla ele almayı hedeflemektedir. Toplumdilbilimsel yetkinlik ise 1970’li yıllardan itibaren toplumdilbilim alanındaki araştırmaların bir yansıması olarak dil öğretimi alanına dahil olmuştur. Dil kullanımının sosyal boyutuyla başa çıkmak için gereken bilgi ve becerilere işaret eden toplumdilbilimsel yetkinlik hem iletişimsel hem de eylem odaklı dil öğretimi yaklaşımlarında iletişimsel dil yetkinliğinin bir alt bileşeni olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, bu yetkinliğin dil öğretim süreçleriyle bütünleştirilmesi ve etkili bir şekilde geliştirilmesi çoğu zaman zor olmaktadır. Zira dilin kullanıldığı bağlamdan uzak ve kopuk bir ortamda, yani sınıf ortamında, yaşayan ve canlı olan toplumsal ve kültürel bağlamı oluşturmak oldukça güçtür. Bu çalışmada bu alana hem kuramsal hem de uygulamaya yönelik bir katkı sunmak amacıyla, öncelikle toplumdilbilimin ortaya çıkışı ve gelişimi, sonrasında toplumdilbilimsel yetkinliğin tanımı ve dil öğretimindeki önemi ortaya konmuş, son olarak da Fransızca dil öğretimi surecinde toplumdilbilimsel yetkinliği çalıştırmak üzere hazırlanmış bir ders planı örneği sunulmuştur.
Referanslar
Austin, J. L. (1991). Quand dire, c’est faire. Paris: Points.
Aydın, S. (2012). Antropoloji nedir? İçinde Antropoloji (Ed. H. Üstündağ). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
Benveniste, E. (1966). Problèmes de linguistique générale. Paris: Gallimard.
Bérard, E. (1991). L’Approche communicative: théorie et pratique. Paris: Clé International.
Blanchet, P. (2017). Discriminations : combattre la glottophobie. Editions Textuel.
Boudreau, A. (2023). Insécurité linguistique dans la francophonie. Les Presses de l’Université d’Ottawa.
Bourdieu, P. (1982): Ce que parler veut dire. Paris: Fayard.
Bourdieu, P. (2014). Langage et pouvoir symbolique. Points.
Bourdieu, P. (2022 [1981]). Sosyoloji Meseleleri. İstanbul: Heretik.
Bronckart, J-P. (1985). Les Sciences du langage, un défi pour l’enseignement? Paris: Delachaux et Niestlé.
Chiss, J.K. (1985). La stylistique de Charles Bally: de la notion de “sujet parlant” à la théorie de l’énonciation. Langage, no.77, 85-94.
Chiss, J-L. & Filliolet, J. & Maingueneau, D. (2001). Introduction à la linguistique française, Tome I. Paris: Hachette.
Conseil de l'Europe (2001). Cadre européen commun de référence pour les langues – Apprendre, enseigner, évaluer. Paris: Conseil de l'Europe-Didier.
Ercanlar, M. (2022). L’intégration de la théorie de l’énonciation dans la formation initiale des enseignants de FLE : une recherche-action. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Falkert, A. (2021). L’enseignement et l’évaluation de la compétence sociolinguistique: quels outils pour quels objectifs? Ponti/Ponts, (21), 13-30. https://doi.org/10.7413/18279767043
Labov, W. (1963). The Social Motivation of a Sound Change. WORD, 19(3), 273–309. https://doi.org/10.1080/00437956.1963.11659799
Labov, W., Bourdieu, P. & Encrevé, P. (1983). Le changement linguistique: Entretien avec William Labov. İçinde Actes de la recherche en sciences sociales. Vol. 46. L’usage de la parole. pp. 67-71. https://doi.org/10.3406/arss.1983.2177
Labov, W. (2006). The social stratification of English in New York City. Cambridge: Cambridge University Press.
Maingueneau, D. (1991). L’énonciation en linguistique française. Paris: Hachette Supérieur.
Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2001). Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme. Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme. Avrupa Konseyi, Almanya.
Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2021) Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni Öğrenme- Öğretme Değerlendirme, Tamamlayıcı Cilt. Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
Moeschler, J. et Auchlin, A. (2000). Introduction à la linguistique contemporaine. Paris: Armand Colin.
Saussure, F. (1973). Cours général de linguistique, Paris: Payot.
Vion, R. (2000). La Communication verbale. Paris: Hachette Supérieur.
Yağlı, E. (2023). Değişkeci Toplumdilbilim ve Dil Değişkenliği. Ankara: Pegem Akademi.
