Hızlı Ardışık Entübasyon İlkeleri
Özet
Hızlı Ardışık Entübasyon (HAE), aspirasyon riski yüksek hastalarda güvenli hava yolu kontrolü sağlamak için acil tıpta en sık kullanılan ve etkinliği kanıtlanmış yaklaşımlardan biridir. Hazırlık, preoksijenasyon, ön tedavi, indüksiyon ve paralizi, pozisyonlama, tüp yerleştirme-doğrulama ve entübasyon sonrası yönetim basamaklarından oluşan sistematik 7P protokolü, komplikasyonların önlenmesi ve entübasyon başarısının artırılması açısından kritik öneme sahiptir. Etkin preoksijenasyonun sağlanması, uygun farmakolojik ajanların seçilmesi ve hasta özelliklerine göre doz ile yöntem modifikasyonlarının yapılması mortalite ve morbiditeyi doğrudan etkilemektedir. Özellikle obez, pediatrik ve kritik hastalarda yapılan uyarlamalar ile güvenli apne süresi uzatılmakta ve hipoksiye bağlı komplikasyonlar azaltılmaktadır. Güncel kılavuzlar, kapnografi ile tüp yerleşiminin doğrulanmasını ve entübasyon sonrası dönemde etkin sedoanaljezi sağlanmasını standart uygulamalar arasında önermektedir. HAE’nin başarısı; ekip hazırlığı, hasta değerlendirmesi, uygun teknik uygulama ve entübasyon sonrası komplikasyonların erken yönetimiyle ilişkilidir. Bu nedenle, HAE acil servis pratiğinde sadece hızlı bir entübasyon tekniği değil, aynı zamanda hasta güvenliğini önceleyen kanıta dayalı bütüncül bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir.
Referanslar
Schrader M, Urits I. Tracheal Rapid Sequence Intubation. [Online]Availablefrom: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560592/ [Accessed: 10 Aug 2025]
Gopinath B, Sachdeva S, Kumar A, et al. Advancing emergency airway management by reducing intubation time at a high-volume academic emergency department. BMJ Open Quality. 2021;10(Suppl 1).
Acquisto NM, Mosier JM, Bittner EA, et al. Society of Critical Care Medicine clinical practice guidelines for rapid sequence intubation in the critically ill adult patient. Critical Care Medicine.2023;51(10):1411-1430. doi:10.1097/CCM.0000000000006000.
Gül M. Zor Hava Yolu ve İnvaziv Havayolu Girişimleri. In: Cander B (ed.) Acil Kritik Yoğun Bakım. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevleri; 2023. p. 566-592.
Poovathumparambil V. Advanced Airway Management. In: Richhariya D (ed.) Textbook of Emergency Medicine: Including Intensive Care & Trauma (Volume 1). New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers; 2022. p. 566-592.
Okada A, Okada Y, Kandori K, et al. Adverse events of emergency surgical front of neck airway access: an observational descriptive study. Acute Medicine and Surgery. 2022;9(1):e750. doi:10.1002/ams2.750.
Dixon BJ, Dixon JB, Carden JR, et al. Preoxygenation is more effective in the 25 degrees head-up position than in the supine position in severely obese patients: a randomized controlled study. Anesthesiology. 2005;102(6):1110-1115. doi:10.1097/00000542-200506000-00009.
Weingart SD. Preoxygenation, reoxygenation, and delayed sequence intubation in the emergency department. Journal of Emergency Medicine. 2011;40(6):661-667. doi:10.1016/j.jemermed.2010.02.014.
Nimmagadda U, Salem MR, Crystal GJ. Preoxygenation: Physiologic Basis, Benefits, and Potential Risks. Anesthesia and Analgesia. 2017;124(2):507-517.
Fakhry SM, Scanlon JM, Robinson L, et al. Prehospital rapid sequence intubation for head trauma: conditions for a successful program. The Journal of Trauma. 2006;60(5):997-1001.
Kriege M, Lang P, Lang C, et al. Anaesthesia protocol evaluation of the videolaryngoscopy with the McGrath MAC and direct laryngoscopy for tracheal intubation in 1000 patients undergoing rapid sequence induction: the randomised multicentre LARA trial study protocol. BMJ Open. 2021;11(10):e052977.
Engstrom K, Brown CS, Mattson AE, et al. Pharmacotherapy optimization for rapid sequence intubation in the emergency department. American Journal of Emergency Medicine. 2023;70:19-29. doi:10.1016/j.ajem.2023.05.004.
Stollings JL, Diedrich DA, Oyen LJ, et al. Rapid-Sequence Intubation: A Review of the Process and Considerations When Choosing Medications. Annals of Pharmacotherapy. 2013;48(1):62-76. doi:10.1177/1060028013510488.
Khandelwal N, Khorsand S, Mitchell SH, et al. Head-Elevated Patient Positioning Decreases Complications of Emergent Tracheal Intubation in the Ward and Intensive Care Unit. Anesthesia and Analgesia. 2016;122(4):1101-1107. doi:10.1213/ANE.0000000000001184.
Yu T, Wu RR, Longhini F, et al. The "BURP" maneuver improves the glottic view during laryngoscopy but remains a difficult procedure. Journal of International Medical Research. 2020;48(5):300060520925325. doi:10.1177/0300060520925325.
Apfelbaum JL, Hagberg CA, Connis RT, et al. 2022 American Society of Anesthesiologists Practice Guidelines for Management of the Difficult Airway. Anesthesiology. 2022;136(1):31-81. doi:10.1097/ALN.0000000000004002.
Baruah A, Ahmad Z, Waindeskar V, et al. 5-point airway (5-AIR) ultrasound protocol for confirmation of endotracheal intubation and position in paediatric patients undergoing surgery: A prospective observational study. Indian Journal of Anaesthesia. 2024;68(12):1068-1074. doi:10.4103/ija.ija_682_24.
Carlson RT, Shah S, Wells E, et al. Post-intubation analgesia and sedation following succinylcholine vs. rocuronium in the emergency department. American Journal of Emergency Medicine. 2023;71:99-103. doi:10.1016/j.ajem.2023.06.017.
Thomas VK, Abraham SV. Adding an "R" in the "DOPE" Mnemonic for Ventilator Troubleshooting. Indian Journal of Critical Care Medicine. 2018;22(5):388. doi:10.4103/ijccm.IJCCM_501_17.
