İleri Yaşam Desteği ve Resusitasyonda Mekanik Ventilasyon İlkeleri
Özet
İleri yaşam desteği (İYD), kritik durumlarda solunum ve dolaşımı yeniden sağlamayı amaçlar. Bu süreçte mekanik ventilasyon, özellikle spontan solunumun yetersiz olduğu vakalarda kullanılır. Ventilasyonun hasta odaklı ayarlanması ve dikkatle izlenmesi gerekir. Mekanik ventilasyon, invaziv ve non-invaziv olmak üzere ikiye ayrılır. Resüsitasyon bağlamında genellikle invaziv yöntemler ve endotrakeal entübasyon tercih edilir. Ventilatör parametreleri (Tidal volüm, TV; frekans, f; inspirasyon/ekspirasyon süresi, I:E; fraksiyone inspire edilen oksijen, FiO₂; Ekspirasyon sonun pozitif basınç, PEEP; inspirasyon sırasında ulaşılan maksimum basınç, PIP) hastaya göre ayarlanmalıdır. Solunum modları arasında (volüm kontrollü sürekli zorunlu ventilasyon, Volume-Controlled Ventilation, VC-CMV; basınç kontrollü sürekli zorunlu ventilasyon, Pressure-Controlled Ventilation, PC-CMV; Asist kontrol ventilasyon, Assist-Control, AC; Eş zamanlı aralıklı zorunlu ventilasyon, Synchronized Intermittent Mandatory Ventilation, SIMV gibi) farklı seçenekler bulunur. Kritik hastalarda ventilasyon; hipoksi, hiperkapni, hemodinamik instabilite veya solunum yorgunluğu gibi durumlarda gereklidir. Prehospital ortamda ventilasyon, transport ventilatörü ile sağlanmalı ve balon valv maske (BVM) dikkatle kullanılmalıdır. Resüsitasyon sırasında, entübe olmayan hastalarda 30:2 oranında ventilasyon uygulanırken, entübe hastalarda kesintisiz kompresyonla birlikte dakikada 10 soluk verilmelidir. Kardiyopulmoner resüsitasyon (KPR) yapılırken ventilasyon için otomatik cihazlar genelde önerilmez; manuel yöntemler tercih edilir. Ventilasyonun kardiyak output üzerindeki etkisi, özellikle yüksek PEEP ile dikkatle izlenmelidir. Post-resüsitasyon döneminde normokapni ve normoksemi hedeflenmelidir. Hipoksemi, hiperkapni ve oksijen toksisitesi gibi durumlara karşı dikkatli olunmalıdır. Sedasyon, ventilatör uyumu için gereklidir; ancak aşırısı komplikasyonlara neden olabilir. Ventilasyon komplikasyonları arasında pnömoni, barotravma, oksijen toksisitesi ve diyafram disfonksiyonu sayılabilir. COVID-19 ve Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) olgularında düşük tidal volüm, düşük plato basıncı, uygun PEEP ile akciğer koruyucu stratejiler uygulanmalıdır. Prone pozisyon ve gerektiğinde ekstrakorporal membran oksijenizasyonu (ECMO) desteği gündeme gelebilir. Pediatrik ve geriatri hastalarda ventilasyon yaklaşımı, yaşa özel fizyolojik farklılıklara göre şekillendirilmelidir. Weaning (uyanma) süreci iyi planlanmalı, spontan solunum denemeleri ile desteklenmelidir. Ventilasyon kararları etik ilkeler çerçevesinde, hasta ve ailesiyle açık iletişim kurularak verilmelidir. Sonuç olarak, mekanik ventilasyonun etkinliği, uygun hasta seçimi, bireye özel parametreler, komplikasyonların önlenmesi ve etik karar süreçlerine bağlıdır.
Referanslar
Blackwood B, Burns KEA, Cardwell CR, et al. Protocolized versus non protocolized weaning for reducing the duration of mechanical ventilation in critically ill adult patients. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2014;2014(11):CD006904. doi:10.1002/14651858.CD006904.pub3
Hirzallah FM, Alkaissi A, Barbieri Figueiredo MC. A systematic review of nurse led weaning protocol for mechanically ventilated adult patients. Nursing in Critical Care. 2019;24(2):89–96. doi:10.1111/nicc.12404
Koyuncu A, Yava A, Kürklüoğlu M, et al. Weaning from mechanical ventilation and nursing. Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery. 2011;19(3):85–92. doi:10.5606/tgkdc.dergisi.2011.112
Yang KL, Tobin MJ. A prospective study of indexes predicting the outcome of trials of weaning from mechanical ventilation. New England Journal of Medicine. 1991;324(21):1445–1450. doi:10.1056/NEJM199105233242101
Boles JM, Bion J, Connors A, et al. Weaning from mechanical ventilation. European Respiratory Journal. 2007;29(5):1033–1056. doi:10.1183/09031936.00010206
Yang KL, Tobin MJ. A prospective study of indexes predicting the outcome of trials of weaning from mechanical ventilation. New England Journal of Medicine. 1991;324(21):1445–1450. doi:10.1056/NEJM199105233242101
MacIntyre NR, Cook DJ, Ely EW Jr, et al. Evidence-based guidelines for weaning and discontinuing ventilatory support. Chest. 2001;120(6 Suppl):375S–395S. doi:10.1378/chest.120.6_suppl.375S
Esteban A, Frutos-Vivar F, Ferguson ND, et al. Noninvasive positive-pressure ventilation for respiratory failure after extubation. New England Journal of Medicine. 2004;350(24):2456–2464. doi:10.1056/NEJMoa032736
Navalesi P, Costa R. New modes of mechanical ventilation. Current Opinion in Critical Care. 2003;9(1):51–58. doi:10.1097/00075198-200302000-00010
Girard TD, Kress JP, Fuchs BD, et al. Efficacy and safety of a paired sedation and ventilator weaning protocol for mechanically ventilated patients in intensive care (Awakening and Breathing Controlled trial): A randomised controlled trial. The Lancet. 2008;371(9607):126–134. doi:10.1016/S0140-6736(08)60105-1
Kovacs G, Sowers N. Airway management in trauma. Emergency Medicine Clinics of North America. 2018;36(1):61–84. doi:10.1016/j.emc.2017.08.006
Soar J, Böttiger BW, Carli P, et al. European Resuscitation Council Guidelines 2021: Adult advanced life support. Resuscitation. 2021;161:115–151. doi:10.1016/j.resuscitation.2021.02.010
Nolan JP, Sandroni C, Böttiger BW, et al. European Resuscitation Council–European Society of Intensive Care Medicine Guidelines 2021: Post-resuscitation care. Resuscitation. 2021;161:220–269. doi:10.1016/j.resuscitation.2021.02.012
Aufderheide TP, Lurie KG. Death by hyperventilation: A common and life-threatening problem during cardiopulmonary resuscitation. Critical Care Medicine. 2004;32(9 Suppl):S345–S351. doi:10.1097/01.CCM.0000134335.46859.09
Drumheller BC, Jones EM, Martinez LA, et al. Mechanical ventilator use during cardiopulmonary resuscitation: A randomized trial. Resuscitation. 2023;192:109966. doi:10.1016/j.resuscitation.2023.109966
Fan E, Beitler JR, Brochard L, et al. COVID-19-associated acute respiratory distress syndrome: Is a different approach to management warranted? American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2017;195(9):1253–1263. doi:10.1164/rccm.201703-0548ST
Hochberg CH, Semler MW, Brower RG. Oxygen toxicity in critically ill adults. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2021;204(6):632–641. doi:10.1164/rccm.202102-0417CI
Devlin JW, Skrobik Y, Gélinas C, et al. Clinical practice guidelines for the prevention and management of pain, agitation/sedation, delirium, immobility, and sleep disruption in adult patients in the ICU. Critical Care Medicine. 2018;46(9):e825–e873. doi:10.1097/CCM.0000000000003299
Slutsky AS, Ranieri VM. Ventilator-induced lung injury. New England Journal of Medicine. 2013;369(22):2126–2136. doi:10.1056/NEJMra1208707
Levine S, Nguyen T, Taylor N, et al. Rapid disuse atrophy of diaphragm fibers in mechanically ventilated humans. New England Journal of Medicine. 2008;358(13):1327–1335. doi:10.1056/NEJMoa070447
Slutsky AS, Ranieri VM. Ventilator-induced lung injury. New England Journal of Medicine. 2013;369(22):2126–2136. doi:10.1056/NEJMra1208707
Brodie D, Slutsky AS, Combes A. Extracorporeal life support for adults with respiratory failure and related indications: A review. JAMA. 2019;322(6):557–568. doi:10.1001/jama.2019.9302
Combes A, Schmidt M, Hodgson CL, et al. Extracorporeal life support for adults with acute respiratory distress syndrome. Intensive Care Medicine. 2020;46:2464–2476. doi:10.1007/s00134-020-06290-1
Combes A, Hajage D, Capellier G, et al. Extracorporeal membrane oxygenation for severe acute respiratory distress syndrome. New England Journal of Medicine. 2018;378:1965–1975. doi:10.1056/NEJMoa1800385
Spinelli E, Mauri T, Beitler JR, et al. Respiratory drive in the acute respiratory distress syndrome: Pathophysiology, monitoring, and therapeutic interventions. Intensive Care Medicine. 2020;46:606–618. doi:10.1007/s00134-020-05942-6
Wong JJM, Lee SW, Lee JH, et al. Lung-protective mechanical ventilation strategies in pediatric acute respiratory distress syndrome. Pediatric Critical Care Medicine. 2020;21(8):720–728. doi:10.1097/PCC.0000000000002324
Scarpazza P, Incorvaia C, di Franco G, et al. Effect of noninvasive mechanical ventilation in elderly patients with hypercapnic acute-on-chronic respiratory failure and a do-not-intubate order. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. 2008;3:797–801. doi:10.2147/COPD.S3976
Vargas M, Buonanno P, Sica A, et al. Patient–ventilator synchrony in neurally-adjusted ventilatory assist and variable pressure support ventilation: a randomized crossover trial in mild ARDS patients. Respiratory Care. 2022;67(5):503–509. doi:10.4187/respcare.08921
Liang JF, Li ZY, Dong HS, et al. A randomized controlled clinical trial investigating the weaning process from mechanical ventilation in elderly patients with dementia. Clinical Respiratory Journal. 2024;18(7):e13808. doi:10.1111/crj.13808
Subirà C, Hernández G, Vázquez A, et al. Effect of pressure support vs T piece ventilation strategies during spontaneous breathing trials on successful extubation among patients receiving mechanical ventilation: A randomized clinical trial. JAMA. 2019;321(21):2175–2182. doi:10.1001/jama.2019.7234
