CO-Oksimetri: Karboksihemoglobin Ölçümleri
Özet
Karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi, acil servislerde sık karşılaşılan ve mortalitesi yüksek bir klinik tablodur. Tanıda karboksihemoglobin (COHb) düzeyinin doğru ölçümü kritik olup, bu amaçla laboratuvar tabanlı co-oksimetri altın standart olarak kabul edilmektedir. Ancak acil servis koşullarında hızlı ve non-invaziv değerlendirme ihtiyacı, pulse co-oksimetri (SpCO) cihazlarının kullanımını gündeme getirmiştir. Farklı merkezlerde yürütülen klinik çalışmalar, SpCO’nun laboratuvar ölçümleriyle anlamlı korelasyon gösterdiğini, fakat geniş mutabakat sınırları ve yanlış negatif/pozitif oranları nedeniyle tek başına tanı koymada yetersiz olduğunu ortaya koymuştur (1-5). Sistematik derlemeler ve meta-analizler de bu bulguları desteklemekte, SpCO’nun tarama amacıyla değerli olduğunu ancak laboratuvar doğrulamasının zorunlu olduğunu vurgulamaktadır (6,7). Ayrıca numune saklama koşullarının ölçüm güvenilirliğini etkileyebildiği (8,9), metilen mavisi gibi ajanların spektrofotometrik sonuçları bozabileceği (10), prehospital ortamda taşınabilir cihazların ise umut verici sonuçlar verdiği gösterilmiştir (11,12). Sonuç olarak, güncel literatür COHb ölçümünde laboratuvar co-oksimetresini tanının temeli olarak görmekte; SpCO ise acil serviste erken tarama ve triyaj için tamamlayıcı bir yöntem olarak değerlendirilmektedir.
Referanslar
Kaya S, Uçar F, Ertürk MS, Yıldırım Ö, Metin E. Comparing noninvasive pulse CO-oximeter vs blood gas analysis in emergency department patients with carbon monoxide poisoning. Anatolian J Emerg Med. 2018;1(1):1-4.
Sebbane M, Claret PG, Mercier G, Lefebvre S, Jreige R, Eledjam JJ. Emergency department management of suspected carbon monoxide poisoning: accuracy of a noninvasive pulse CO-oximeter. Respir Care. 2013;58(1):52-9.
Yu J, Lee H, Kim J, Choi H. Correlation between carboxyhemoglobin levels measured by blood gas analysis and by multiwave pulse oximetry in emergency department patients with carbon monoxide poisoning. J Pers Med. 2024;14(2):168.
Villalba N, Gomez-Talegon T, Rodriguez-Adrada E, Cardenal C, Manzanares J, Garmendia F, et al. Diagnostic performance of carbon monoxide testing by pulse oximetry in the emergency department. Respir Care. 2019 Oct;64(10):1236-1241. doi:10.4187/respcare.06791.
Touger M, Gallagher EJ, Tyrell J. Performance of the RAD-57 pulse Co-Oximeter compared with standard laboratory carboxyhemoglobin measurement. Ann Emerg Med. 2010 Oct;56(4):382-388. doi:10.1016/j.annemergmed.2010.08.016.
Ramponi G, Valli F, Arcadi T, Bassi A, Faggioli PM. The diagnostic accuracy of carbon monoxide pulse oximetry in adults with suspected acute carbon monoxide poisoning: a systematic review and meta-analysis. Front Med (Lausanne). 2023;10:1250845.
Papin M, Collart F, Morin A, Suppan L. Accuracy of non-invasive carboxyhemoglobin measurement by pulse CO-oximetry: systematic review and meta-analysis. Eur J Emerg Med. 2023;30(5):334-40.
Zavorsky GS, Cao J, Murias JM. Stability of blood gas, co-oximetry, and other laboratory measurements at room temperature and on ice. Clin Chem Lab Med. 2023;61(9):1614-22.
Lichtenberger O, Huppertz LM, Kahl HG. Stability of carboxyhemoglobin in blood samples stored at different temperatures for up to three months. Drug Test Anal. 2024;16(3):e10725.
Gourlain H, Chiron R, Le Guen R. Methylene blue interference with co-oximetry measurement of carboxyhemoglobin and methemoglobin. Clin Chem. 1997;43(10):1901-3.
Hyson BE, Friedman BM, Spear B, Bishop-Freeman SC. Lethal carbon monoxide generated from small internal combustion engines. J Anal Toxicol. 2024 Oct;48(8):625-629. doi:10.1093/jat/bkae049.
Lyon M, Fehlmann CA, Augsburger M, Schaller T, Zimmermann-Ivol C, Celi J, et al. Evaluation of a portable blood gas analyzer for prehospital triage in carbon monoxide poisoning: instrument validation study. JMIR Form Res. 2023 Oct 6;7:e48057. doi:10.2196/48057.
Hampson NB, Piantadosi CA, Thom SR, Weaver LK. Practice recommendations in the diagnosis, management, and prevention of carbon monoxide poisoning. Am J Respir Crit Care Med. 2012;186(11):1095-1101. doi:10.1164/rccm.201207-1284CI.
Özcan S. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde hemogram parametrelerinin ve QT uzunluğunun tanısal değeri [Tıpta Uzmanlık Tezi]. Konya: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Konya Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği; 2022. Tez danışmanı: Doç. Dr. Ramazan Köylü.
Carboxyhemoglobin and methemoglobin levels to diagnose hemolysis in patients supported with mechanical circulatory support devices. [Case series]. 2024.
