Pulse Oksimetri ve Yorumlanması
Özet
Pulse oksimetri, periferik arteriyel oksijen satürasyonunu (%SpO₂) non-invaziv, sürekli ve gerçek zamanlı olarak izlemeye olanak sağlayan, optik prensiplere dayalı bir teknolojidir. Kırmızı (660 nm) ve kızılötesi (940 nm) ışık dalga boylarının hemoglobin tarafından farklı düzeylerde absorbe edilmesi (Beer-Lambert yasasına dayalı absorpsiyon prensibi) esasına dayanan bu yöntem, özellikle acil servis ve hastane öncesi alanlarda hipoksemiye erken müdahale açısından kritik öneme sahiptir. Triaj, oksijen tedavisinin titrasyonu, hava yolu yönetimi ve kardiyopulmoner resüsitasyon gibi birçok acil durumda kullanılmaktadır. Cihazlar; parmak tipi, masaüstü, reflektans, transmisyon ve giyilebilir formlar dahil olmak üzere çeşitli tiplerde geliştirilmiş olup, kullanım amaçlarına göre farklı avantajlar sunmaktadır. Bununla birlikte pulse oksimetrelerin klinik doğruluğu; karboksihemoglobin ve methemoglobin varlığı, cilt pigmentasyonu, düşük perfüzyon durumları, hareket artefaktları, tırnak kozmetik ürünleri ve çevresel ışık gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilmektedir. Ayrıca oksijen-hemoglobin dissosiyasyon eğrisindeki sağa veya sola kaymalar, aynı arteriyel oksijen basıncı (PaO₂) düzeyinde farklı SpO₂ değerlerinin yorumlanmasına neden olabilir. Son yıllarda fotopletismografik (PPG) sinyallerin yapay zeka algoritmaları ile analiz edilmesi, ölçüm doğruluğunu artırma potansiyeli taşımaktadır. Tüm bu yönleriyle pulse oksimetreler, klinik karar destek sürecinde değerli bir araç olmakla birlikte; sınırlamaları göz önünde bulundurularak, hasta değerlendirmesinde tamamlayıcı parametrelerle birlikte yorumlanmalıdır.
Referanslar
Jubran A. Pulse oximetry. Crit Care. 2015;19(1):1–7. doi:10.1186/s13054-015-0984-8
Lipnick MS, Feiner JR, Au P, vd. The accuracy of 6 inexpensive pulse oximeters not cleared by the Food and Drug Administration: The possible global public health implications. Anesth Analg. 2016;123(2):338–45. doi:10.1213/ANE.0000000000001300
Macnab AJ, Susak L, Gagnon FA, vd. The cost-benefit of pulse-oximeter use in the prehospital environment. Prehosp Disaster Med. 1999;14(4):245–50. doi:10.1017/S1049023X0002924X
Luks AM, Swenson ER. Pulse oximetry for monitoring patients with COVID-19 at home: potential pitfalls and practical guidance. Ann Am Thorac Soc. 2020;17(9):1040–6. doi:10.1513/AnnalsATS.202005-418FR
Sjoding MW, Dickson RP, Iwashyna TJ, vd. Racial bias in pulse oximetry measurement. N Engl J Med. 2020;383(25):2477–8. doi:10.1056/NEJMc2029240
Chan ED, Chan MM, Chan MM. Pulse oximetry: understanding its basic principles facilitates appreciation of its limitations. Respir Med. 2013;107(6):789–99. doi:10.1016/j.rmed.2013.02.004
Hanning CD, Lassey DM. Pulse oximetry in the intensive therapy unit. In: Topics in Anaesthesia and Critical Care. Springer; 1991. p. 221–33. doi:10.1007/978-3-642-84209-2_19
Severinghaus JW, Astrup PB. History of blood gas analysis. VI. Oximetry. J Clin Monit. 1986;2(4):270–88. doi:10.1007/BF01617785
Ehrenwerth J, Eisenkraft JB. Anesthesia Equipment: Principles and Applications. St. Louis: Mosby; 1993.
Bickler PE, Feiner JR, Severinghaus JW. Effects of skin pigmentation on pulse oximeter accuracy at low saturation. Anesthesiology. 2005;102(4):715–9. doi:10.1097/00000542-200504000-00004
Kemper AR, Mahle WT, Martin GR, vd. Strategies for implementing screening for critical congenital heart disease. Pediatrics. 2011;128(5):e1259–67. doi:10.1542/peds.2011-1317
Zane EA, Eisenkraft JB, Haimov M. Hypocalcemia and prolonged QT interval following carotid artery surgery. Anesthesiology. 1987;67(6):998–1000. doi:10.1097/00000542-198712000-00025
Allen J. Photoplethysmography and its application in clinical physiological measurement. Physiol Meas. 2007;28(3):R1–39. doi:10.1088/0967-3334/28/3/R01
Ertugrul M, Ozdol G, Buyukpamukcu N. A case report of typhoid perforation of the ileum. Turk J Pediatr. 1975;17(3–4):122–4.
Kumar DP, Kumar PF, Malandraki IV, vd. Physiology, oxyhemoglobin dissociation curve. StatPearls. 2025. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482489/
Bhat A, Panda AK, Sinha K, vd. Physiology, Bohr effect. StatPearls. 2025. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538280/
Leppänen T, Kainulainen S, Korkalainen H, vd. Pulse oximetry: the working principle, signal formation, and applications. Adv Exp Med Biol. 2022; 1384:205–18. doi:10.1007/978-3-031-23844-6_13
Sadeghi AH, Wahadat AR, Dereci A, vd. Remote multidisciplinary heart team meetings in immersive virtual reality: a first experience during the COVID-19 pandemic. BMJ Innov. 2021;7(2):311–5. doi:10.1136/bmjinnov-2020-000580
Lee WW, Mayberry K, Crapo R, vd. The accuracy of pulse oximetry in the emergency department. Am J Emerg Med. 2000;18(4):427–31. doi:10.1053/ajem.2000.7316
Galdun JP, Paris PM, Stewart RD. Pulse oximetry in the emergency department. Am J Emerg Med. 1989;7(4):422–5. doi:10.1016/0735-6757(89)90311-2
Crooks CJ, West J, Morling JR, vd. Modelling the distribution of the oxygen-haemoglobin dissociation curve in vivo: an observational study. Respir Physiol Neurobiol. 2025;333:104400. doi:10.1016/j.resp.2025.104400
Ludlow JT, Wilkerson RG, Nappe TM. Methemoglobinemia. StatPearls. 2023. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537317/
Barker SJ, Tremper KK. Pulse oximetry: applications and limitations. Int Anesthesiol Clin. 1987;25(3):155–75. doi:10.1097/00004311-198702530-00014
Robinson DN, McFadzean WA. Pulse oximetry and methylene blue. Anaesthesia. 1990;45(10):884–5. doi:10.1111/j.1365-2044.1990.tb14584.x
Shi C, Goodall M, Dumville J, vd. The accuracy of pulse oximetry in measuring oxygen saturation by levels of skin pigmentation: a systematic review and meta-analysis. BMC Med. 2022;20(1):1–14. doi:10.1186/s12916-022-02452-8
Park J, Seok HS, Kim SS, vd. Photoplethysmogram analysis and applications: an integrative review. Front Physiol. 2022;12:808451. doi:10.3389/fphys.2021.808451
Hannun AY, Rajpurkar P, Haghpanahi M, vd. Cardiologist-level arrhythmia detection and classification in ambulatory electrocardiograms using a deep neural network. Nat Med. 2019;25(1):65–9. doi:10.1038/s41591-018-0268-3
Hussein AF, Mohammed WR, Musa Jaber M, vd. An adaptive ECG noise removal process based on empirical mode decomposition (EMD). Contrast Media Mol Imaging [Internet]. 2022 [cited 2025 Aug 4];2022:3346055. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9402333/
Elgendi M, Fletcher R, Liang Y, vd. The use of photoplethysmography for assessing hypertension. NPJ Digit Med[Internet]. 2019 Dec 1 [cited 2025 Aug 4];2(1). Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31388564/
Cabanas AM, Sáez N, Collao-Caiconte PO, vd. Evaluating AI methods for pulse oximetry: performance, clinical accuracy, and comprehensive bias analysis. Bioengineering [Internet]. 2024 Oct 24 [cited 2025 Aug 4];11(11):1061. Available from: https://www.mdpi.com/2306-5354/11/11/1061/htm
Liang Y, Chen Z, Ward R, vd. Hypertension assessment using photoplethysmography: a risk stratification approach. J Clin Med [Internet]. 2018 Jan 1 [cited 2025 Aug 4];8(1):12. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6352119/
