Acilde X-Ray Yorumlama ve Kullanım İlkeleri
Özet
X-ray görüntüleme yöntemleri acil servislerde sıkça kullanılan bir tanı aracıdır ve bu nedenle sağlık profesyonellerinin X-Ray görüntülemelerini doğru bir şekilde yorumlayabilme yeteneği kritik öneme sahiptir. Günümüzde hastaların değerlendirilmesinde hızlı tanı gerekliliğinden X-ray görüntüleme, travma, enfeksiyon ve diğer birçok acil durumun tanımlanmasında temel rol oynamaktadır. Acil servis hekimleri yüzeyel yaralanmalardan komplike kırıklara kadar farklı kliniklere tanı koymak ve tedavi sürecinin yönlendirilmesi için sağlıklı bir değerlendirme yapmak zorundadırlar. Bununla beraber acil servislerde yapılan girişimsel işlemler (santral venöz katater, göğüs tüpü vb.)in olası komplikasyonlarının, redüksiyon ve benzeri ortopedik işlemlerin başarılı olup olmadığının tespitinde kullanılmaktadır. Bu nedenle X-ray yorumlama becerilerini bilmek sadece hekimlerin bilgi düzeyini artırmakla kalmaz aynı zamanda hastaların güvenliğini sağlayarak, sağlık sonuçlarını iyileştirmeye katkıda bulunur.
Referanslar
Mettler FA Jr, Mythreyi B, Keith F, et al. “Radiologic and Nuclear Medicine Studies in the United States and Worldwide: Frequency, Radiation Dose, and Comparison with Other Radiation Sources—1950–2007.” Radiology. 2009;253(2):520–531. doi: 10.1148/radiol.2532082010
Grainger & Allison’s Diagnostic Radiology: A Textbook of Medical Imaging. 5th ed. Churchill Livingstone Elsevier; 2008.
Hosny A, Parmar C, Quackenbush J, et al. “Artificial intelligence in radiology.” Nature Reviews Cancer. 2018;18(8):500–510. doi:10.1038/s41568-018-0016-5.
Çimşit N Ç, Ergelen R, Posteroanterior chest x-ray: optimal technique and interpretation, Toraks Cerrahisi Bülteni-Türk Toraks Derneği, 2013, 122-126
5.Jones J, Right upper lobe consolidation. Case study, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2025) https://doi.org/10.53347/rID-8785
Dixon A, Extensive pulmonary contusion and deep sulcus sign. Case study, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2025) https://doi.org/10.53347/rID-31631
Hacking C, Saddle pulmonary embolism with right heart strain and pulmonary infarction. Case study, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2025) https://doi.org/10.53347/rID-75579
Hasbahceci M, Basak F, Alimoglu O. Role of plain abdominal radiography in the evaluation of acute abdominal pain. UCD. Published online 2012:61. doi:10.5097/1300-0705.ucd.1462-12.01
McKenna DP, McMonagle MP. Plain film of the abdomen remains a low sensitivity test in A&E. Irish Journal of Medical Science. Published online June 21, 2023. doi:10.1007/s11845-023-03427-1
Kulkarni R, Bowel perforation - subdiaphragmatic free gas. Case study, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2025) https://doi.org/10.53347/rID-21444
Boermeester M A, Gans S L, Stoker J, et al. Plain abdominal radiography in acute abdominal pain; past, present, and future. International Journal of General Medicine. Published online June 2012:525. doi: 10.2147/ijgm.s17410
Ceresoli M, Coccolini F, Catena F et al. Water-Soluble Contrast Agent in Adhesive Small Bowel Obstruction: A Systematic Review and Meta-Analysis of Diagnostic and Therapeutic Value. The American Journel of Surgery.2016;211(6):1114-25. doi: 10.1016/j.amjsurg.2015.06.012
Aslan Y. Tekrarlanan Röntgen (X-ray) Çekim Nedenlerine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Bir Hastane Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. GÜSBD 2023; 12(3): 1042 - 1049
Niknejad M, Large bowel obstruction. Case study, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2025) https://doi.org/10.53347/rID-150037
Hajinasrollah E, Zamani A, Mirhashemi H, et al. Demography and Mortality of Body Packers; an Extended Experience from a Referral Center. Archives of Iranian Medicine Journal. Published online August 1, 2020:542-547. doi:10.34172/aim.2020.57
Kılıç E, Çevik E, Soylu K, et al. Ortopedik Acillerde Radyolojik incelemeler. TOTBİD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği) Dergisi,. 2013;12(1):35-46
Stiell I G, McKnight R D, Greenberg G H, et al. (1994). Implementation of the Ottawa ankle rules. JAMA, 271(11), 827–832
Bryan G B, Samir K T, Robert M S, et al. The Ottawa Knee Rule: Examining Use in an Academic Emergency Department. West Journal of Emergency Medicine . 2012 Sep;13(4):366–372. doi:10.5811/westjem.2012.2.6892
American College of Surgeons Committee on Trauma, Advanced trauma life support program for doctors, 10th ed. American College of Surgeons, Chicago, 2018
Hoffman JR, Wolfson AB, Todd KH, Mower WR. Selective cervical spine radiography in blunt trauma: methodology of the National Emergency X-Radiography Utilization Study (NEXUS). Annals of Emergency Medicine 1998;32:461-9.
Stiell, IG, Wells, GA, Vandemheen, K, et al. The Canadian C-Spine Rule for radiography in alert and stable trauma patients. JAMA 2001;286:1841-1848
Digna R K , Johan G B, Advanced Trauma Life Support. ABCDE from a radiological point of view. National Library of Medicine . 2007
Tintinalli J E, Tintinalli’s Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (9th ed.). McGraw-Hill. 2020
Patel S J, Reede D L, Katz D, et al. Imaging artifacts. Radiologic Clinics of North America, 50(6), 1105–1123. (2012)
