Hastane Öncesinde İmmobilizasyon ve Stabilizasyon: Boyunluk, Travma Tahtası, Ked Yeleği Kullanımı
Özet
Hastane öncesi travma olgularında omurga immobilizasyonu, olası omurilik yaralanmasını önlemek için yıllardır standart bir uygulama olmuştur. Bu kapsamda servikal boyunluk, uzun sırt tahtası (travma tahtası) ve Kendrick Ekstrikasyon Cihazı (KED yeleği) gibi araçlar kullanılmaktadır. Servikal boyunluk, boyun omurlarını anatomik pozisyonda sabitleyerek fleksiyon, ekstansiyon ve rotasyonu sınırlamaya yardımcı olur. Uzun sırt tahtası, yaralıyı süpin pozisyonda sabitlenmiş olarak taşıyabilmek için kullanılan sert bir platformdur ve başlık ile kayışlar yardımıyla tüm omurganın hareketsiz kalması sağlanır. KED yeleği ise özellikle araç içi trafik kazalarında oturur durumdaki yaralıları dikkatlice çıkarmak için kullanılan, gövde ve boynu saran yarı-sert bir cihazdır. Bu araçların kullanım endikasyonları genel olarak ciddi mekanizmalı travma, baş-boyun/sırt ağrısı veya hassasiyeti, bilinç bulanıklığı ya da nörolojik defisit gibi omurga yaralanması şüphesini uyandıran durumlardır. Buna karşın, her travma hastasında rutin immobilizasyonun mutlak fayda sağlamadığı anlaşılmıştır. Güncel yaklaşımlar geleneksel her durumda tam immobilizasyon yerine, selektif spinal hareket kısıtlaması (SHK) yöntemini vurgulamaktadır. SHK, hastanın klinik durumu ve yaralanma mekanizması göz önüne alınarak, yalnızca gerçek endikasyonu olan olgularda omurganın hareketinin kısıtlanmasını önerir. Bu seçici yaklaşım, immobilizasyonun kanıtlanmamış faydalarına karşı, iyi belgelenmiş risklerini dengelemeyi amaçlar. Sonuç olarak, hastane öncesi omurga stabilizasyonunda amaç, omurilik hasarı potansiyelini azaltmak üzere servikal boyunluk, sırt tahtası ve KED yeleği gibi araçları endikasyonu olan hastalarda doğru şekilde kullanmaktır; gereksiz veya yanlış kullanımın yol açabileceği komplikasyonları önlemek için ise her vakada risk-yarar dengesi gözetilerek selektif bir yaklaşım benimsenmelidir.
Referanslar
Núñez-Patiño RA, Rubiano AM, Godoy DA. Impact of cervical collars on intracranial pressure values in traumatic brain injury: A systematic review and meta-analysis of prospective studies. Neurocrit Care. 2020 Apr;32(2):469-477. doi:10.1007/s12028-019-00760-1.
Theodore N, Hadley MN, Aarabi B, Dhall SS, Gelb DE, Hurlbert RJ, et al. Prehospital cervical spinal immobilization after trauma. Neurosurgery. 2013 Mar;72 Suppl 2:22-34. doi:10.1227/NEU.0b013e318276edb1.
Feld FX. Removal of the long spine board from clinical practice: A historical perspective. J Athl Train. 2018 Aug;53(8):752-755. doi:10.4085/1062-6050-462-17.
Bucher J, dos Santos F, Frazier D, Merlin MA. Rapid extrication versus the Kendrick Extrication Device (KED): Comparison of techniques used after motor vehicle collisions. West J Emerg Med. 2015 May;16(3):453-458. doi:10.5811/westjem.2015.1.21851.
American College of Surgeons Committee on Trauma. ATLS: Advanced Trauma Life Support student course manual. 10th ed. Chicago (IL): American College of Surgeons; 2018. p. vii.
Galvagno SM Jr, Nahmias JT, Young DA. Advanced Trauma Life Support® update 2019: Management and applications for adults and special populations. Anesthesiol Clin. 2019 Mar;37(1):13-32. doi:10.1016/j.anclin.2018.09.009.
Fischer PE, Perina DG, Delbridge TR, Fallat ME, Salomone JP, Dodd J, et al. Spinal motion restriction in the trauma patient – A joint position statement. Prehosp Emerg Care. 2018 Nov–Dec;22(6):659-661. doi:10.1080/10903127.2018.1481476.
Australian and New Zealand Committee on Resuscitation (ANZCOR). Guideline 9.1.6 – Management of suspected spinal injury. Melbourne (Australia): ANZCOR; 2016. Available from: https://www.anzcor.org/home/first-aid-management-of-injuries/guideline-9-1-6-management-of-suspected-spinal-injury.
Maschmann C, Jeppesen E, Rubin MA, Barfod C. New clinical guidelines on the spinal stabilisation of adult trauma patients – Consensus and evidence based. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2019 Aug 19;27(1):77. doi:10.1186/s13049-019-0655-x.
Hawkins SC, Williams J, Bennett BL, Islas A, Quinn R. Wilderness Medical Society clinical practice guidelines for spinal cord protection: 2024 update. Wilderness Environ Med. 2024 Mar;35(1_suppl):78S 93S. doi:10.1177/10806032241227232.
Leonard JC, Browne LR, Ahmad FA, Schwartz H, Wallendorf M, Leonard JR, et al. Cervical spine injury risk factors in children with blunt trauma. Pediatrics. 2019 Jul;144(1):e20183221. doi:10.1542/peds.2018-3221.
Royal Children’s Hospital Melbourne. Clinical practice guideline: sizing a one-piece hard collar. Melbourne (Australia): Royal Children’s Hospital Melbourne. Available from: https://www.rch.org.au/clinicalguide/guideline_index/Sizing_a_one-piece_hard_collar/ Royal Children's Hospital.
Haut ER, Kalish BT, Efron DT, Haider AH, Stevens KA, Kieninger AN, et al. Spine immobilization in penetrating trauma: More harm than good? J Trauma. 2010 Jan;68(1):115-120. doi:10.1097/TA.0b013e3181c9ee58.
Velopulos CG, Shihab HM, Lottenburg L, Feinman M, Raja A, Salomone J, et al. Prehospital spine immobilization/spinal motion restriction in penetrating trauma: An Eastern Association for the Surgery of Trauma practice management guideline. J Trauma Acute Care Surg. 2018 May;84(5):736-744. doi:10.1097/TA.0000000000001764.
Wampler DA, Pineda C, Polk J, Baca T, Dunne R, Moore W, et al. The long spine board does not reduce lateral motion during transport – A randomized healthy volunteer crossover trial. Am J Emerg Med. 2016 Apr;34(4):717-721. doi:10.1016/j.ajem.2015.12.078.
Brown N. Should the Kendrick Extrication Device have a place in pre-hospital care? J Paramed Pract. 2015;7(6):300-304. doi:10.12968/jpar.2015.7.6.300.
