Geriatrik Hastalarda Perkütan Girişim Stratejileri
Özet
Yaşlanan dünya nüfusu ile birlikte koroner arter hastalığı (KAH) prevalansı da artmaktadır. Geriatrik popülasyonda hasta yönetimi; frailty (kırılganlık), multimorbidite, polifarmasi ve yaşam beklentisi gibi faktörler nedeniyle farklı zorluklar içermektedir. Güncel ESC, ACC/AHA ve SCAI kılavuzları detaylı olarak incelendiğinde, bu grupta bireyselleştirilmiş ve multidisipliner yaklaşımları vurgulamaktadır. Antitrombotik tedavi, perkütan koroner girişim (PKG) ve koroner arter bypass greftleme (CABG) seçenekleri; STEMI, NSTEMI, kardiyojenik şok ve renal yetmezlik senaryoları eşliğinde incelenmiştir. TACSI, DUAL-ACS, SENIOR-RITA gibi çalışmalar ve ESC 2025 Kongre verileri tartışılmıştır. STEMI’de her popülasyonda primer PKG en güçlü önerilen stratejidir. NSTEMI ve stabil sendromlarda invaziv yaklaşım seçimi frailty, komorbiditeler ve yaşam beklentisine göre bireyselleştirilmelidir. CABG uzun dönem sağkalımda avantajlı olsa da erken komplikasyon riski yüksektir. Kısa süreli DAPT stratejileri ve NOAK’lar, yaşlılarda güvenli antitrombotik seçeneklerdir. Yeni nesil DES, minimal invaziv cerrahi ve yapay zekâ tabanlı karar sistemleri gelecekte tedavi başarısını artırma potansiyeli göstermektedir. Tedavi kararları sadece anatomik bulgulara değil; biyolojik yaş, frailty, yaşam beklentisi ve hasta tercihlerine dayandırılmalıdır. Heart Team yaklaşımı bu sürecin temelini oluşturur. Gelecekte kısa antitrombotik rejimler, güvenli stentler ve yapay zekâ destekli bireyselleştirilmiş stratejilerin öne çıkması beklenmektedir.
Referanslar
World Health Organization. Ageingandhealth. WHO Factsheet. Updated 1 October 2024. Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ ageing-and-health (Accessed 16 September 2025).
United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. World Population Prospects 2022. New York: UN; 2022.
Byrne RA, Rossello X, Coughlan JJ, Barbato E, Berry C, Chieffo A, et al. 2023 ESC Guidelines for themanagement of acute coronary syndromes. Eur Heart J. 2023;44(38):3720-3826. doi:10.1093/eurheartj/ehad191
Lawton JS, Tamis-Holland JE, Bangalore S, et al. 2021 ACC/AHA/SCAI Guideline for coronary artery revascularization. J AmCollCardiol. 2022;79(2):e21-e129. doi:10.1016/j.jacc.2021.09.006
Vrints C, Andreotti F, Koskinas KC, et al. 2024 ESC Guidelines for the management of chronic coronary syndromes. Eur Heart J. 2024;45(36):3415–3537. doi:10.1093/eurheartj/ehae177
Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar, 2024. Haber Bülteni, Sayı: 54079. Yayın tarihi: 18 Mart 2025. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index? p=Istatistiklerle-Yaslilar-2024-54079
Afilalo J, Lauck S, Kim DH, et al. Frailty in older adults undergoing aortic valve replacement: The FRAILTY-AVR Study. J AmCollCardiol. 2017;70(6):689-700. doi:10.1016/j.jacc.2017.06.024
Nicholson K, Liu W, Fitzpatrick D, et al. Prevalence of multimorbidity and polypharmacy among adults and older adults: a systematic review. The Lancet Healthy Longevity. 2024;5(4):e287–e296. doi:10.1016/S2666-7568(24)00007-2.
United Nations PopulationFund (UNFPA). State of World Population 2023. New York: UNFPA; 2023.
Roman M, Miksza J, Lai FY-L, et al. Revascularization in frail patient swith acute coronary syndromes: a retrospective Longitudinal study. European Heart Journal. 2025;46(6):535-547. doi:10.1093/eurheartj/ehae755.
Kunadian V, Mossop H, Shields C, et al. (BHF SENIOR-RITA Trial Team andInvestigators). Invasive Treatment Strategy for Older Patients with Myocardial Infarction. New England Journal of Medicine. 2024;391(18):1673-1684. doi:10.1056/NEJMoa2407791
Tegn N, Abdelnoor M, Aaberge L, et al. Invasive versus conservative strategy in patients aged 80 years orolder withnon-ST-elevation myocardial infarction or unstable angina pectoris (AfterEightystudy): an open-label randomised controlled trial. The Lancet. 2016;387(10023):1057-1065. doi:10.1016/S0140-6736(15)01166-6.
Jeppsson A, James S, Moller CH, et al. Ticagrelor and aspirin or aspirin alone after coronary surgery for acute coronary syndrome. New England Journal of Medicine. 2025 Sep 1. doi:10.1056/NEJMoa2508026.
Vranckx P, Valgimigli M, Windecker S, et al. DUAL-ACS: Duration of dual antiplatelet therapy in elderly patients with acute coronary syndromes.ESC Congress 2025, Madrid; 31 Aug 2025. EuropeanSociety of Cardiology Press Release. Available at: https://www.escardio.org (Accessed: 16 September 2025) .
Halvorsen S, Atar D, Yang H, et al. Efficacy and safety of apixaban compared with warfarin according to age for stroke prevention in atrial fibrillation: observations from the ARISTOTLE trial. Eur Heart J. 2014;35(28):1864-1872. doi:10.1093/eurheartj/ehu046
European Society of Cardiology. ESC Congress 2025 – Hot Line Sessions and Press Activities. Madrid, 29 Aug–1 Sep 2025. European Society of Cardiology Official Website. Available at: https://www.escardio.org (Accessed: 16 September 2025).
