Taş Analizi ve Laboratuvar Yaklaşımı: Klinik Karar Destek Sürecinde Rolü
Özet
Taş analizi, modern ürolojide yalnızca “tanısal bir araç” değil, aynı zamanda kişiselleştirilmiş tıp yaklaşımının vazgeçilmez bir parçasıdır. Günümüzde, ileri laboratuvar teknikleri sayesinde taşın hem majör bileşenleri (örneğin kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat, ürik asit) hem de eser elementleri (örneğin çinko, bakır, kurşun, stronsiyum) ayrıntılı biçimde incelenebilmektedir. Böbrek taşları, kimyasal bileşimlerine, oluşum mekanizmalarına ve radyolojik görünümlerine göre sınıflandırılır. Bu sınıflama hem tanısal yaklaşım hem de tedavi planlaması açısından kritik öneme sahiptir Doğru yapılan taş analizi sayesinde hastalığın etiyolojisi aydınlatılabilir, uygun tedavi stratejileri seçilebilir ve en önemlisi tekrarlayan taş hastalığının önlenmesi mümkün olur.
Referanslar
Singh, V. K., & Rai, P. K. (2014). Kidney stone analysis techniques and the role of major and trace elements on their pathogenesis: A review. Biophysical Reviews, 6(3), 291–310. https://doi.org/10.1007/s12551-014-0144-4
Bihl, G., & Meyers, A. (2001). Recurrent renal stone disease—advances in pathogenesis and clinical management. Lancet, 358(9282), 651–656.
Moe, O. W. (2006). Kidney stones: pathophysiology and medical management. Lancet, 367(9507), 333–344.
Randall, A. (1936). The origin and growth of renal calculi. Ann Surg, 105(6), 1009–1027.
Bazin, D., et al. (2007). Heavy elements in urinary stones. Urol Res, 35(4), 179–184
Johansson, G., Backman, U., Danielson, B. G., Fellström, B., & Ljunghall, S. (1980). Magnesium metabolism in renal stone formers. Scand J Urol Nephrol, 14(2), 121–127.
Huel, G., et al. (2002). Environmental lead exposure and urinary stones. Sci Total Environ, 296(1-3), 123–128
Blaschko, S. D., et al. (2013). Strontium and calcium composition of human kidney stones: Implications for strontium as a biomarker. Urolithiasis, 41(5), 389–395.
Rayman, M. P. (2000). The importance of selenium to human health. Lancet, 356(9225), 233–241
Daudon, M. (2013). Clinical value of crystalluria and urinary stone analysis. Semin Nephrol, 28(2), 151–164.
Silva, T., et al. (2010). Morphological and chemical analysis of urinary calculi: A comparative study. Urol Res, 38(6), 459–464.
Carpentier, X., Daudon, M., Bazin, D., & Traxer, O. (2009). Composition and morphology of kidney stones. Urol Res, 37(3), 181–187.
Stoller, M. L., & Meng, M. V. (2007). Urinary stone disease. In Wein, A. J. (Ed.), Campbell-Walsh Urology (pp. 2663–2734). Philadelphia: Saunders.
Kajander, E. O., & Ciftcioglu, N. (1998). Nanobacteria: An alternative mechanism for pathogenic intra- and extracellular calcification and stone formation. Proc Natl Acad Sci USA, 95(14), 8274–8279.
Yagisawa, T., Kobayashi, C., Hayashi, T., & Toma, H. (2000). Indinavir-induced urolithiasis: Long-term follow-up study. Urology, 55(2), 218–221
Moe, O. W. (2006). Kidney stones: Pathophysiology and medical management. Lancet, 367(9507), 333–344
Kasidas, G. P., Samuell, C. T., & Weir, T. B. (2004). Renal stone analysis: Why and how? Ann Clin Biochem, 41(2), 91–97
Lee, D., et al. (2012). Thermogravimetric analysis in kidney stone research. Thermochim Acta, 532, 83–87.
Schubert, G. (2006). Stone analysis and morphology. Urol Res, 34(2), 146–150.
Charafi, M., et al. (2010). Scanning electron microscopy and FT-IR spectroscopy in kidney stone analysis. Morphologie, 94(306), 17–24.
Orlando, M., et al. (2008). Application of XRD in urinary stone analysis. Urol Int, 81(4), 418–424.
Nguyen Quy, T., & Daudon, M. (1997). Infrared spectroscopy in urolithiasis. Contrib Nephrol, 122, 57–63
Fazil Marickar, Y. M., et al. (2009). Energy dispersive X-ray analysis of urinary stones. Urol Res, 37(4), 237–245
Ettinger, B., et al. (1997). Potassium-magnesium citrate is an effective prophylaxis against recurrent calcium oxalate nephrolithiasis. J Urol, 158(6), 2069–2073.
