Koruyucular / Antioksidanlar: Hayvansal Üretimde Fonksiyonel Katkı Maddeleri
Özet
Bu bölümde koruyucu ve antioksidan yem katkı maddeleri, hayvansal üretimde sürdürülebilirlik, ürün güvenliği ve hayvan refahı ekseninde stratejik bileşenler olarak ele alınmaktadır. Koruyucular, yemlerin mikrobiyal bozulmasını önleyerek raf ömrünü uzatırken; antioksidanlar, oksidatif stresi baskılayarak yem ve hayvansal ürün kalitesini korur. Doğal (vitaminler, karotenoidler, polifenoller, esansiyel yağlar vb.) ve sentetik (BHA, BHT, TBHQ, etoksikin vb.) kökenli bileşiklerin farklı etki mekanizmaları, kullanım alanları ve toksikolojik sınırları değerlendirilmiştir. Nanoteknoloji temelli uygulamalar, bitkisel sinerjistik kombinasyonlar ve transkriptomik analizler gibi güncel araştırmalar, katkıların yalnızca biyokimyasal değil, genetik düzeyde de düzenleyici etkiler gösterebildiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Avrupa Birliği ve Türkiye mevzuatları çerçevesinde kullanım izinleri, etiketleme, kalıntı limitleri ve biyogüvenlik uygulamaları detaylandırılmıştır. Gelecek perspektifinde, doğal ve tüketici dostu katkıların yanı sıra, mikroenkapsülasyon ve yapay zekâ tabanlı formülasyon optimizasyonları öne çıkmaktadır. Sonuç olarak, koruyucu ve antioksidan katkılar, yem stabilitesi ve performans artışının ötesinde, güvenli, sürdürülebilir ve fonksiyonel hayvansal üretim sistemlerinin temel yapı taşlarıdır.