Öğrenme Modelleri ve Yaklaşımları (Plan Örnekleri İle)

Yazarlar

Tuba Kunduroğlu Akar

Özet

Öğrenme modelleri ve yaklaşımları, etkili bir öğretim için izlenebilecek yolları ve bakış açılarını ortaya koymaktadır. Bu bölümde çağdaş öğrenme modelleri ve yaklaşımları öğretim süreçlerindeki rolleri, tanımları, ilkeleri ve sınıf içi örnekleriyle açıklanmaktadır. Tam öğrenme modeli, her öğrencinin hedeflenen kazanımlara ulaşabileceğini savunur ve bu yönüyle modelin güçlü ve zayıf yanları ele alınmaktadır. İşbirliğine dayalı öğrenme, öğrencilerin birlikte çalışarak sorumluluk üstlenmelerini ve birbirlerinden öğrenmelerini teşvik eder. Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin gerçek yaşam problemleri üzerinden disiplinler arası ve özgün ürünler geliştirmelerine olanak tanır; probleme dayalı öğrenme ise çözüm üretme ve eleştirel düşünme becerilerini senaryolar aracılığıyla geliştirir. Çoklu zeka kuramı, bireysel farklılıkların öğretim sürecine yansımalarını anlamaya imkân verirken; yapılandırmacı yaklaşım, öğrenenin aktif katılımını ve bilgi inşasını temel alan uygulamalara vurgu yapar. Ele alınan model ve yaklaşımlara uygun ders planı örnekleri bölüm sonlarında sunulmuştur. Devam eden kısımda bu model ve yaklaşımların güçlü ve sınırlı yönleri karşılaştırılmış, hangi koşullarda daha verimli kullanılabileceklerine dair eğitimcilere yol gösterilmiştir. Son bölümde ise harmanlanmış öğrenme, ters yüz sınıf ve STEM/STEAM gibi yeni yaklaşımlar ele alınarak güncel eğilimler ortaya konmuştur. Yeni yaklaşımların teknolojik olanaklar ve güncel pedagojik gelişmelerle etkili öğrenmedeki yeri vurgulanmıştır. Bölüm, eğitimcilere yönelik önerilerle tamamlanmış ve öğretim sürecinde model veya yaklaşım seçiminin sınıf içi etkili öğrenme süreçlerine sağlayabileceği katkılar konusunda bütüncül bir bakış açısı sunulmuştur.

Referanslar

Alkan, V. (2015). Yapılandırmacı Anlayış. Doğan, B. & Alkan, V. (Ed.) İçinde Öğretim İlke ve Yöntemleri (ss. 205-239). Eğiten Kitap, Ankara.

Amaral, J. A. A., Meister, I. P., Lima, V. S. & Garbe, G. G. (2023). Using Competition to Improve Students' Learning in a Project-Based Learning Course: The Systemic Impacts of the Data Science Olympics. Journal of Problem Based Learning in Higher Education, 11(3) 1-24.

Anderson, L. W. (2003). Benjamin S. Bloom: His life, his works, and his legacy. In B. J. Zimmerman & D. H. Schunk (Eds.) Educational psychology: A century of contributions. Mahwah, NJ, Erlbaum.

Armstrong, T. (1994). Multiple Intelligence in the Classroom. Alexandria, ASCD.

Aronson, E., Blaney, N., Stephin, C., & Sikes, J. (1978). The Jigsaw Classroom. Sage Publishing, Beverly Hills, CA.

Barrows, H. S., & Tamblyn, R. M. (2000). Problem-Based Learning: An Approach to Medical Education. Springer Series on Medical Education, Volume 1. Springer Publishing, New York.

Bergmann, J. & Sams, A. (2014). Flipped learning: Gateway to student engagement. International Society for Technology in Education. Washington

Block, J. H. & Burns, R. B. (1977). Mastery learning. In L. S. Shulman (Ed.), Review of research in education, 4, 3-49. Itasca, II: Peacock. https://edt530fall09.pbworks.com/f/block_burns_1976.pdf

Bloom, B. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. Özçelik, D. A.(Çev.), MEB yayınları, İstanbul

Borich, G. D., (2014). Etkili Öğretim Yöntemleri. Acat, B. (Çev. Ed.) Nobel Yayınevi, Ankara.

Boud, D. & Feletti, G. I. (1997). The challenge of problem-based learning. Kogan Page, London

Bransford, J. D., Brown, A. L., & Cocking, R. (2000). How people learn, National Academy Press, Washington D. C.

Brualdi Timmins, A. C. (1996). Multiple Intelligence: Gardner’s Theory, Practical Assessment, Research, and Evaluation, 5(5), 1-3. Doi: https://doi.org/10.7275/7251-ea02

Bruning, R. H., Schraw, G. J., Norby, M. M., & Ronning, R. R. (2014). Bilişsel Psikoloji ve Öğretim - Cognitive Psychology and Instruction. (5. Bakıdan Çeviri) Ersözlü, Z. N. & Ülker, R. (Çev. Ed). Nobel Akademi Yayıncılık

Bümen, N. (2021). Çoklu Zeka Kuramı. Demirel, Ö. (Ed.) İçinde Eğitimde Yeni Yönelimler 9. Baskı (ss.1-37). Pegem Akademi, Ankara.

Davis, K., Christodoulou, J., Seider, S., & Gardner, H. (2011). The theory of multiple intelligences. In R.J. Sternberg & S.B. Kaufman (Eds.), Cambridge Handbook of Intelligence (pp. 485-503). Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press.

Demirel, Ö. (2014). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme Sanatı (20. Baskı). Pegem Akademi: Ankara.

Demirhan, C. (2002). Program Geliştirmede Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Edwards, K. J., DeVries, D. L. (1974). The Effects of teams-Games-Tpurnament and Two Instructional Variations on Classroom Process, Student Attitıdes, and Student Achievement. Report Number 172. John Hopkins Univ., Baltimore, Md. Center fort he Study of Social Organization of Schools. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED093883.pdf

Ekinci, N. (2021). İşbirliğine Dayalı Öğrenme. Demirel, Ö. (Ed.) İçinde Eğitimde Yeni Yönelimler 9. Baskı (ss.95-112). Pegem Akademi, Ankara.

Gardner, H. (1983). Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. Basic Books, New York.

Gardner, H. (2006). Multiple intelligences: New horizons in theory and practice. New York: Perseus Books.

Gardner, H. & Hatch, T. (1989). Educational Implications of the Theory of multiple Intelligence, Educational Researcher, 18(8), 4-10.

Gürlen, E. (2021). Probleme Dayalı Öğrenme. Demirel, Ö. (Ed.) İçinde Eğitimde Yeni Yönelimler, 9. Baskı (ss.83-93). Pegem Akademi, Ankara.

Harper, J. (2015). Co-Operation and Competition: How Participation in Academic Competitions Using Project-Based and Student-Focused Learning Supports Traditional Education While Fostering Curiosity, Courage And Creativity. In ICERI2015 Proceedings (pp. 762-770). IATED.

Hassard, J. (2000). Science as Inquiry: Active Learning, Project-Based, Web-Assisted, and Active Assesment Strategies to Enhance Student Learning (Chapter 5: Project-Based Teaching, s.97) Good Year Book, New Jersey.

Horton, W. (2000). Designing web-based training. How to teach anyone anything anywhere anytime. William Horton Consultign, USA

Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1999). Making Cooperative Learning Work, Theory Into Practice, 38(2), 67-73.

Kilpatrick, W. H. (1929). The Project Method: The Use of the Purposeful Act in the Educative Process. Eleventh Impression, Teachers College, Columbia University, New York.

Encyclopedia of Curriculum Studies, (2010). Kridel, C. (Ed.). SAGE Publications. https://doi.org/10.4135/9781412958806

Korkmaz, H. (2006). Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Bahar, M. (Ed.) İçinde Fen ve Teknoloji Öğretimi (pp. 110-134). PegemA Yayıncılık, Ankara.

Lazear, D. (1999). Eight ways of teaching: The artistry of teaching with multiple intelligences. Skylight Publishing Inc.

Moursund, D. (1999). Project-based Learning Using Information Technology. International Society for Technology in Education, Eugene, OR.

Peladeau, N., Forget, J., & Gagne, F. (2003). Effect of paced and unpaced practice on skill application and retention: How much is enough? American Educational Research Journal, 40, 769-801.

Schunk, D. H. (2011). Eğitimsel Bir Bakışla Öğrenme Teorileri. Şahin, M. (Çev. Ed.), Nobel yayıncılık, Ankara.

Senemoğlu, N. (2023). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. 29. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara.

Slavin, R. E. (1991). Student Team Learning: A Pracitcal Guide to Cooperative Learning (Third Edition). National Education Association. Washington, D. C. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED339518.pdf

Strayer, J. (2012). How learning in an inverted classroom influences cooperation, innovation and task orientation. Learning Environments Research, 15(2), 171-193.

Ünsal, H. (2013). Harmanlanmış Öğren

me Yaklaşımı. Ekici, G. & Güven, M. (Ed.) İçinde Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları ve Uygulama Örnekleri. Pegem Akademi, Ankara.

van Merrienboer, J. J. G. & Sweller, J. (2005). Cognitive load theory and complex learning: Recent developments and future directions. Educational Phsyhology Review, 17, 147-177.

İndir

Yayınlanan

18 Eylül 2025

Lisans

Lisans