Lezzet Arttırıcılar

Yazarlar

Fatma İnal
Oğuzhan Kahraman

Özet

Hayvanlar tatlı, tuzlu, ekşi, acı ve umami gibi temel tatlara evrimsel adaptasyonları, metabolik ihtiyaçları ve önceki besleme deneyimlerine bağlı olarak farklı tepkiler verir. Lezzet tat, koku ve doku gibi multisensoriyel girdilerin bütüncül algısıyla şekillenir; bu nedenle rasyon veya diyet formülasyonlarında hem kimyasal aroma bileşenlerinin profili hem de fiziksel partikül yapısı dikkate alınmaktadır. Tatlı ve umami genellikle yüksek kullanılabilir enerji ve azot varlığına işaret ederken; acı çoğu zaman potansiyel toksisite sinyali, belirgin ekşilik ise bozulma veya fermantasyon dengesizliğinin habercisi olabilir. Düşük molekül ağırlıklı uçucu aroma bileşikleri (laktonlar, esterler, terpenler, pirazinler, ketonlar, aldehitler, alkoller, yağ asitleri) bitkisel dokular, fermentatif süreçler ya da kontrollü ısıl reaksiyonlarla oluşur ve çok düşük konsantrasyonlarda bile yem çekiciliğini modüle edebilmektedir. Uygun seçilmiş ve dozlanmış lezzet artırıcılar özellikle başlangıç dönemindeki genç hayvanlarda, stres altındaki sürülerde, formülasyon değişikliklerinin geçiş fazlarında ve lezzetçe sınırlayıcı hammadde içeren rasyonlarda yem alımının istikrarına katkı sağlar. Lezzet arttırıcıların hayvan beslemede kullanım amacı, tüketim dalgalanmalarını azaltmak, rasyonun kabulünü hızlandırmak, besin madde kullanım verimliliğini dolaylı desteklemek ve sürdürülebilir üretim hedefleriyle uyumlu, izlenebilir bir duyusal strateji geliştirmektir. Bu bölümde, hayvan yemlerinde lezzet arttırıcıların kullanımını genel hatlarıyla değerlendirmekte ve yem tüketimi üzerindeki dolaylı performans etkileri açıklanmıştır.

İndir

Sayfalar

275-288

Gelecek

15 Eylül 2025

Lisans

Lisans

Nasıl Atıf Yapılır

1.
İnal F, Kahraman O. Lezzet Arttırıcılar. In: Baytok E, ed. Yem Katkı Maddeleri. Akademisyen Yayınevi Kitap DOI Portalı; 2025:275-288. doi:10.37609/akya.3790.c139