D Vitamini

Bu bölümde, çiftlik hayvanlarında D vitamininin metabolizması, kaynakları ve fizyolojik etkileri kapsamlı biçimde ele alınmaktadır. D vitamininin kalsiyum ve fosfor metabolizmasındaki temel rolünün yanı sıra, bağışıklık sistemi, kas ve yağ dokusu, kardiyovasküler sistem ve enerji metabolizması üzerine çok yönlü etkileri vurgulanmaktadır. Kanatlılarda büyüme performansı, kemik sağlığı ve yumurta kalitesi; ruminantlarda ise süt verimi, reprodüksyon, bağışık yanıt ve metabolik hastalıkların önlenmesi açısından önemi bir dizi örnekle açıklanmıştır. Özellikle 25-hidroksivitamin D3 (25-OHD3) formunun biyoyararlanımı ve etkinliği üzerinde durulmuş, düşük dozlarının dahi verdiği olumlu sonuçlar bildirilmiştir. Ayrıca yem katkı maddesi olarak kullanılan vitamin D3’ün depolama sırasında sıcaklık, ışık ve oksidatif etkenlere karşı duyarlılığı; yağ bazlı formülasyon, antioksidan ilavesi ve mikroenkapsülasyon gibi yaklaşımlarla korunabileceği ayrıntılı şekilde tartışılmıştır. Avrupa’da insanlarda görülen yaygın D vitamini yetersizliği dikkate alındığında, hayvan besleme yaklaşımlarıyla hayvansal ürünlerin vitamin D içeriğinin zenginleştirilmesinin, halk sağlığına da dolaylı katkı sağlayabileceği açıktır. Sonuç olarak, D vitamini hayvan sağlığı ve performansı açısından kritik bir mikro besin maddesi olup, modern hayvancılıkta stratejik bir yem katkısı olarak değerlendirilmektedir.