Demirin Çocukluk Çağında Önemi
Özet
Demir, tüm canlılar için çok önemli besin öğelerinden biridir.Demir eksikliği özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük bölgeler olmak üzere Dünya genelinde en yaygın nutrisyonel eksiklik olarak görülür. Demir eksikliği (DE) ve demir eksikliği anemisi (DEA), hem ülkemizde hem de dünyada önemli bir sorundur. Demirin, insan vücudunda çok sayıda işlevi olduğu için demir eksikliğinde çeşitli sistemik belirti ve bulgular gelişir. Özellikle 6-24 aylık bebeklerde demir eksikliği sık görülür,hızlı beyin gelişiminin hızlı olduğu dönem olması nedeniyle önemlidir . DE’de hemoglobin (Hb) düzeyi ve eritrosit indeksleri normaldir. Demir eksikliği anemisinde ise hemoglobin düzeyi normal değerlerin altına düşer ve mikrositer bir anemi (DEA) gelişir. Demir eksikliği olan birçok çocuk asemptomatiktir. Hastada solukluk,halsizlik yorgunluk, baş ağrısı, iştahsızlık oluşabilir. İyi bir öykü ve fizik muayene yapılıp; beslenme, anne sütü ve ek besinlere başlama zamanları, beslenme öyküsü, kanama durumu sorgulanmalıdır. Demir eksikliği anemisinin tedavisinde ; tanının doğru konması, DE’ye neden olan durumun araştırılıp ortadan kaldırılması, eksikliğin yerine konması, demirden zengin beslenmenin teşvik edilmesi gereklidir.
Referanslar
Kumar A, Sharma E, Marley A, Samaan MA, Brookes MJ. (2022). Iron defıcıency anaemia:pathophysiology, assessment, practical management. BMJ Open Gastroenterology, 9(1), e000759.https://doİ.org/10.1136/bmjgast-2021-000759
Isidora de Andraca MS, Marcela Castillo MS ve Walter T (1997). Psychomotor Development and Behaviour in Iron Deficient Anemic Infants. Nutr Rev, 55(4):125-32.
Beard JL. Iron biology in immune function, muscle metabolism and neuronal functioning. J Nutr 2001; 131: 568S-579S
Özdemir N. Çocuklarda demir eksikliği anemisi Türk Ped Arş 2015; 50: 11-9 12
Kig D, Kİng A. Question 2: Should children who have a febrile seizure be screened for iron deficiency? Arch Dis Child 2014; 99: 960-4.
De-Regil LM, Jefferds ME, Sylvetsky AC, Dowswell T. Intermittent iron supplementation for improving nutrition and development in children under 12 years of age. Cochrane Database Syst Rev 2011; 7: CD009085.
Aksu T, Ünal Ş. İron deficiency anemia in ınfancy, childhood, and adolescence. Turk Arch Pediatr. 2023;58(4):358-362.
Beard JL. Iron biology in immune function, muscle metabolism and neuronal functioning. J Nutr 2001; 131: 568S-579S.
Zimmermann MB, Adou P, Zeder C, Torresani T, Hurrell RF. Persistence of goiter despite oral iodine supplementation in goitrous children with iron deficiency anemia in Côte d’Ivoire. Am. J. Clin. Nutr. 2000; 71: 88-93.
Vos T, Abajobir AA, Abbafati C, Abbas KM, Abate KH, Abd-Allah F, et al.Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 328 diseases and injuries for 195 countries, 1990-2016: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017;390(10100):1211-1259.
Iron deficiency anaemia: assessment, prevention, and control. A guide for programme managers. Geneva, World Health Organization, 2001 (WHO/NHD/01.3).
Daily Iron supplementation in postpartum women: guideline World Health Organization, 2016
Chen Wu A, Lesperance L, Bernstein H. Screening for iron deficiency. Pediatr Rev 2002; 23: 171-178.
Dewey KG. Nutrition, growth and complementary feding of the breastfed infant. Pediatr Clin North Am 2001; 48: 87-104.
Türk Pediatrik Hematoloji Derneği. Çocuklarda Demir ve Vitamin B12 eksikliği. İstanbul:Erciyes Matbaa, 2015.
Hokama T, Gushi Ken M, Nosoko N. Iron deficiency anaemia and child development. Asia Pac J Public Health. 2005;17(1):19-21.
Yıldız İ. Kan sayımında otomasyon parametreleri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi sürekli tıp eğitimi etkinlikleri: anemiler sempozyumu. 19-20 Nisan 2001; s117-25.
Çocuklarda demir eksikliği anemisi tanı ve tedavi kılavuzu. Türk Hematoloji Derneği; Ulusal tedavi Kılavuzu, 2011.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Araştırma, Geliştirme ve Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Dairesi Başkanlığı ,Demir Eksikliği ve Demir Eksikliği Anemisi Klinik Protokolü (Versiyon 1.0),2020, ,T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın Numarası: 1171 ,ISBN: 978-975-590-773-4
20.Yıldız I. Demir eksikliği Anemisi. Turk Pediatr Arşivi [Internet]. 2009 [kaynak 11 Haziran 2016];44:14–8.
Baker RD, Greer FR. American Academy of Pediatrics, Committee on Nutrition, Diagnosis and prevention of iron deficiency and iron-deficiency anemia in infants and young children (0–3 years of age). Pediatrics 2010; 126: 1040-50.
Yurdakök K, İnce OT. Çocuklarda demir eksikliği anemisini önleme yaklaşımları. İçinde: Coşkun T (ed). Demir: emilimi, metabolizması ve eksikliği. Ankara: Danone Enstitüsü sağlık için beslenme 2010; 7: 49-56.
Sağlık Bakanlığı Ana Cocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Demir gibi Turkiye Projesi. http://www. saglik.gov.tr/extras/birimler/acsap/demir/genelge.htm
Tezel G, Celkan T, Özkan A, Apak H, Yüksel L, Yıldız İ. Çocukluk çağı demir eksikliği anemisi tedavisinde günlük ve haftalık demir tedavilerinin karşılaştırılması The Journal of the Child 2004; 4: 107-2.
Philip Lanzkowsky, Jeffrey M. Lipton, Jonathan D. Fish. Manual of Pediatric Hematology and Oncology 5th Ed. London, Elsevier. 2011: 38-58.
