Örgütlerde Kariyer Yönetimi
Özet
Günümüz iş dünyasında kariyer yönetimi, yalnızca bireylerin değil, aynı zamanda örgütlerin de stratejik sorumluluğu hâline gelmiştir. Dijitalleşme, uzaktan ve hibrit çalışma modelleri, gig ekonomisi gibi dönüşümler, geleneksel kariyer anlayışlarından oldukça farklı; esnek ve birey odaklı kariyer yaklaşımlarını ön plana çıkarmaktadır. Örgütler artık çalışanların yalnızca mevcut performanslarını değil, uzun vadeli potansiyellerini de göz önünde bulundurarak kariyer gelişimini desteklemektedir. Bu doğrultuda mentorluk, koçluk vb. uygulamalar yaygınlaşmakta; yetenek olarak adlandırılan yüksek potansiyelli çalışanların geliştirilmesi çalıştıkları şirketler için kritik bir rekabet avantajına dönüşmektedir. Klasik dikey kariyer yolları yerine, yatay geçişler ve şirket içi girişimcilik gibi esnek kariyer yolları desteklenmektedir. Ayrıca, sürdürülebilirlik ve çeşitlilik ilkeleri doğrultusunda kadınlar, engelliler, yaşlı bireyler ve sosyoekonomik olarak kırılgan gruplar için kapsayıcı politikalar geliştirilmelidir. Kariyer eşitliği, sadece etik bir sorumluluk değil, aynı zamanda kurum kültürünün ve verimliliğin güçlendirilmesinde önemli bir unsurdur. Son olarak, yapay zekâ gibi teknolojik gelişmeler, kariyer yönetiminde veri temelli yaklaşımları mümkün kılarken; çevrimiçi eğitim ve dijital platformlar, sürekli gelişim için yeni araçlar sunmaktadır. Özetle, örgütlerde kariyer yönetimi; bireysel hedeflerle kurumsal stratejileri buluşturan, dinamik, kapsayıcı ve geleceğe odaklı bir süreç olarak dönüşüm içindedir.
Referanslar
Aamodt, M G. (2010) Industrial / Organizational Psychology, An Applied Approach. Thomson-Belmont Wadsworth.
Acar, A. C. (2018). Türkiye’de kadınların kariyer gelişiminde cam tavan sendromu: Nedenler ve çözüm önerileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 345–360.
Akbolat, M. ve Ünal, Ç. (2024). Kariyer yolları içinde H. Tutar (Ed.), Kariyer planlaması ve yönetimi. Seçkin Yayıncılık.
Altunoğlu, A., Atay, H. ve Terlemez, B. (2015). İnsan Kaynakları Bakış Açısından Yetenek Yönetimi: Bankacılık Sektörü Uygulama Örneği. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 37(1), 47-70.
Arnold, J. ve Cohen, L. (2013). Careers in organizations. W. B. Walsh, M. L. Savickas, ve P. J. Hartung (Ed.), Handbook of vocational psychology: Theory, research, and practice içinde (s. 273–304). Routledge/Taylor & Francis Group.
Aytaç, S. ve Keser, A. (2017) Çalışma Yaşamında Kariyer. Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
Baruch, Y. (2006) Career development in organizations and beyond: Balancing traditional and contemporary viewpoints Human Resource Management Review 16, 125–138
DeCenzo, D. A., Robbins, S. P. Ve Verhulst, S. L. (2017) İnsan Kaynakları Yönetimi’nin Temelleri Çetin, C. ve Arslan, M. L. (Çeviri Ed.) Nobel Yayınevi, İstanbul
Dündar, G. İ. (2025) Kariyer ve Yetenek Yönetimi https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/kariyer_ve_yetenek_yonetimi Erişim tarihi: 15.04.2025
Eagly, A. H. ve Carli, L. L. (2007). Through the labyrinth: The truth about how women become leaders. Harvard Business School Press.
Elser, H., Falconi, A. M., Bass, M. ve Cullen, M. R. (2018). Blue-collar work and women's health: A systematic review of the evidence from 1990 to 2015. SSM - Population Health, 6, 195–244.
Heslin, P. A. ve Turban, D. B. (2016). Enabling career success as an Emergent Process. Organizational Dynamics. 45(3), 155-164.
ILO (2021) Investing in career guidance. https://www.ilo.org/publications/investing-career-guidance-iag-guidance-booklet Erişim Tarihi: 15.04.2025Mondy, R. W. ve
Kooij, D., de Lange, A., Jansen, P. ve Dikkers, J. (2008). Older workers’ motivation to continue to work: Five meanings of age. Journal of Managerial Psychology, 23(4), 364–394.
Lent, R. W. ve Brown, S. D. (2013). Social cognitive model of career self-management: Toward a unifying view of adaptive career behavior across life span. Journal of Counseling Psychology, 60(4), 557–568.
Mondy, J. B. (2017) İnsan Kaynakları Yönetimi Çeviri Ed. Tozkoparan, G. Çolak, M. Nobel Yayınevi, İstanbul.
MYK - Mesleki Yeterlilik Kurumu (2014) Ulusal Meslek Standardı İnsan Kaynakları Yöneticisi Seviye 6 Referans Kodu / 14ums0446-6 Resmi Gazete Tarih-Sayı/ 13.09.2014 - 29118 (Mükerrer).
Oh, Y. T. (2024). Bridge employment or encore career? Examining predictors that distinguish later-life career transitions. The Journals of Gerontology: Series B, Psychological Sciences and Social Sciences
Ölçer, F. (1997) İşletmelerde Kariyer Yönetimi. Amme İdaresi Dergisi, 30 (4).
OECD/ILO (2017) Engaging Employers in Apprenticeship Opportunities. OECD Publishing, Paris
OECD (2025) Trends in Adult Learning: New Data from the 2023 Survey of Adult Skills, Getting Skills Right. OECD Publishing, Paris.
Özbilgin, M. F. (2009). Equality, diversity and inclusion at work: A research companion. Edward Elgar Publishing
Özen, S. ve Özbek, Ç. (2017). Çalışma yaşamında yaşlılık: Yaşlı çalışanlar ve insan kaynakları uygulamaları. Çalışma ve Toplum, 2(53), 547–572.
SHRM (2024) Developing Employee Career Paths and Ladders https://www.shrm.org/topics-tools/tools/toolkits/developing-employee-career-paths-ladders#resources Erişim tarihi: 30.10.2024
Uleanya, C., Uleanya, M. O., Naidoo, G. M. ve Rugbeer, Y. (2021). Significance of proficient communication on career choice among first years in rural South Africa. Journal of Student Affairs in Africa, 9(2), 173–198.
Thornberry, N. E.(2003) Corporate Entrepreneurship: Teaching Managers To Be Entrepreneurs. Journal of Management Development, 22 (4), 329 -344
Uyargil, C., Tüzüner, V. L., Aydınlı Kulak, F. ve Elmas Atay, S. (2023). CRANET Uluslararası İnsan Kaynakları Yönetimi Araştırması 2021–2022 Türkiye Raporu. BETA Yayınları
Ünsal, P. (2014) Kariyer Gelişim Kuramları ve Kariyer Danışmanlığı. Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
Vatansever, Ç. (2012). Türkiye’de Bir Yetkinlik Olarak Girişimcilik. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-9.
Vatansever Ç., Kılıç N. ve Dinler G. (2018) Çalışanların Sürdürülebilirlik Davranışları Ve Sürdürülebilir Çalışma Yaşamı İçin İnsan Kaynakları Yönetimi: Türkiye’den İki Kesit, Istanbul Management Journal, 29, 7-39
Vatansever, C. ve Ceylan, F. (2021). Gençlerin Kariyer Gelişiminde E-Mentorluk Sürecinin Etkisi. Istanbul Management Journal, 90, 91-114.
Waschull, S., Bokhorst, J. A. C., Wortmann, J. C. ve Molleman, E. (2022). The redesign of blue- and white-collar work triggered by digitalization: collar matters. Computers and Industrial Engineering, 165
Weer, C. H. ve Greenhaus J. H. (2010) Dual Career Ladders. İçinde Organizations in Encyclopedia of Technology and Innovation Management (Eds) Narayanan, V. K. Ve Colarelli O'Connor , G. Wiley.
