Öğretimde Amaç ve Hedef Belirleme
Özet
Bu bölüm, öğretim süreçlerinin planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde belirleyici rol oynayan “hedef” kavramını kuramsal ve uygulamalı yönleriyle incelemektedir. Hedef; bireyde eğitim yoluyla kazandırılabilir bilgi, beceri, tutum ve değerleri temsil eden planlı davranış değişiklikleri olarak tanımlanmaktadır. Bölümde hedefler; uzak, genel ve özel olmak üzere hiyerarşik yapıda sınıflandırılmakta, her bir düzeyin kapsamı ve işlevi ayrıntılı biçimde açıklanmaktadır. Bloom’un bilişsel, Krathwohl’ün duyuşsal ve Simpson’ın devinişsel alan taksonomileri çerçevesinde hedeflerin türleri ve düzeyleri sistematik olarak ele alınmakta, Anderson ve Krathwohl’un yenilenmiş taksonomisiyle bilişsel hedeflerin iki boyutlu yapıda değerlendirilmesinin önemi vurgulanmaktadır. Ayrıca, hedef belirleme sürecinde eğitim felsefesi, psikolojisi, sosyolojisi ve ekonomisi gibi disiplinlerin rolü tartışılmaktadır. Davranışsal hedef yazımı, ölçülebilirlik ve gözlenebilirlik ilkeleri doğrultusunda örneklerle somutlaştırılmıştır. Bölüm, hedef-öğrenme yaşantısı-sınama durumları arasındaki bütünlüğün sağlanmasının eğitimde kaliteyi artırmadaki rolünü ortaya koymaktadır.
Referanslar
Abdelrahman, M. S. H. B. (2014). An analysis of the tenth-grade English language textbooks’ questions in Jordan based on the revised edition of Bloom’s taxonomy. Journal of Education and Practice, 5(18), 139–151.
Anderson, L. W. ve Krathwohl, D. R. (Ed.). (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. Addison Wesley Longman.
Biesta, G. (2020). Educational Research: An Unorthodox Introduction. Bloomsbury.
Black, P. ve Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7–74.
Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H. ve Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. Longmans.
Bümen, N. T. (2007). Effects of the Original Versus Revised Bloom's Taxonomy on Lesson Planning Skills: A Turkish study among pre-service teachers, Internal Review of Education, 53(4), 439–455.
Churches, A. (2008). Bloom’s digital taxonomy. https://www.researchgate.net/publication/228381038_Bloom%27s_Digital_Taxonomy?utm_source=chatgpt.com
Demirel, Ö. (2024). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
Drake, S. M. ve Reid, J. L. (2018). Integrated curriculum as an effective way to teach 21st century capabilities. Asia Pacific Journal of Educational Research, 1(1), 31-50.
Erginer, E. (2008). Öğretimi Planlama Uygulama ve Değerlendirme, Ankara: Pegema Yayıncılık.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
Fidan, N. ve Erden, M. (1998). Eğitime giriş. Alkım Yayınları
Forehand, M. (2010). Bloom’un taksonomisi. İçinde M. Orey (Der.), Emerging perspectives on learning, teaching, and technology (ss. 41–47). https://textbookequity.org/Textbooks/Orey_Emergin_Perspectives_Learning.pdf
Hanushek, E. A. ve Woessmann, L. (2020). The Economic Impacts of Learning Losses.
(OECD Education Working Papers, No. 225). OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/21908d74-en
Harden, R. M. (2020). Learning outcomes and instructional objectives: is there a difference? Medical Teacher, 42(2), 126-132.
Henson, K. T. (2011). Curriculum planning: Integrating multiculturalism,
constructivism, and education reform. Waveland Press.
Jonassen, D. H. (1999). Designing constructivist learning environments. İçinde C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models. Lawrence Erlbaum.
Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom’s taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212–218.
Krathwohl, D. R., Bloom, B. S. ve Masia, B. B. (1964). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals, Handbook II: Affective domain. David McKay Company.
Larkin, B. G. ve Burton, K. J. (2008). Evaluating a case study using Bloom's taxonomy of education. Aorn Journal, 88(3), 390-402.
Mager, R. F. (1997). Preparing instructional objectives: A critical tool in the development of effective instruction (3rd ed.). The Center for Effective Performance.
Marsh, C. J. (2009). Key concepts for understanding curriculum. Routledge.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Millî Eğitim Temel Kanunu. https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1739MevzuatTur=1MevzuatTertip=5
Morrison, G. R., Ross, S. M., Morrison, J. R. ve Kalman, H. K. (2019). Designing
effective instruction (8th ed.). Wiley.
Oliva, P. F. (2009). Developing the curriculum (7th Ed.). Pearson.
Ornstein, A. C., ve Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues (7th ed.). Pearson.
Posner, G. J. (2004). Analyzing the curriculum (3rd ed.). McGraw-Hill.
Radmehr, F. ve Drake, M. (2017). Revised Bloom’s taxonomy and integral calculus: Unpacking the knowledge dimension. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 48(8), 1206–1222
Schiro, M. S. (2023). Curriculum Theory: Conflicting Visions and Enduring Concerns. Sage.
Schunk, D. H. (2020). Learning theories: An educational perspective (8th Ed.). Pearson.
Senemoğlu, N. (2018). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (25.baskı).Yargı Yayınevi.
Simpson, E. J. (1966). The Classification of Educational Objectives in the Psychomotor Domain. Gryphon House.
Sönmez, V. (2015). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Anı Yayıncılık.
Strickland, E. (2004). Physical development: Exploring physical development through dramatic play. Early Childhood Today, 19, 9-10.
Susan, S., Warsono, W. ve Faridi, A. (2020). The evaluation of exercises compatibility between revised Bloom’s taxonomy and 2013 curriculum reflected in English textbook. English Education Journal, 10(2), 252–265.
Taylor, G. R. (1999). Curriculum models and strategies for educating individuals with disabilities in inclusive classrooms. Charles C. Thomas Publisher Ltd.
Tyler, R. W. (1949). Basic principles of curriculum and instruction. University of Chicago Press.
UNESCO. (2021). Reimagining our futures together: A new social contract for education. UNESCO Publishing.
Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler (17. baskı). Alkım Yayınevi.
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.
Waite, L. H., Zupec, J. F., Quinn, D. H. ve Poon, C. Y. (2020). Revised Bloom’s taxonomy as a mentoring framework for successful promotion. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 12(11), 1379–1382. https://doi.org/10.1016/j.cptl.2020.06.009
