Prostat Kanseri Tedavisinde Antiandrojenlerin Yeri
Özet
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen malignitelerden biridir ve gelişiminde androjen hormonları ile androjen reseptör sinyal yolakları temel rol oynar. Bu nedenle androjen yoksunluk tedavisi ve antiandrojenlerin kullanımı, hastalığın tedavisinde uzun yıllardır temel stratejilerden biri olmuştur. Antiandrojenler; androjen reseptörlerini bloke ederek ya da androjen sentezini inhibe ederek etki gösterirler. Steroidal ve nonsteroidal olmak üzere iki gruba ayrılan bu ilaçların klinik kullanımı, özellikle metastatik ve kastrasyona dirençli prostat kanserinde önemli kazanımlar sağlamaktadır. Birinci kuşak ajanlar arasında flutamid, bikalutamid ve nilutamid yer alırken; enzalutamid, apalutamid, darolutamid ve abirateron asetat yeni nesil ajanlar olarak öne çıkmaktadır. Bu ilaçlar, sağkalımı uzatma ve hastalık progresyonunu geciktirme potansiyeli ile güncel tedavi algoritmalarında merkezi konumdadır. Bununla birlikte, jinekomasti, sıcak basmaları, karaciğer fonksiyon bozuklukları ve cinsel işlev kaybı gibi yan etkiler de göz önünde bulundurulmalıdır. Günümüzde yürütülen çalışmalar, yeni nesil antiandrojenlerin özellikle kastrasyona dirençli prostat kanserinde umut verici sonuçlar sunduğunu göstermektedir.
Referanslar
Chuu, C.P., Kokontis, J.M. ve Hiipakka, R.A. (2011). Androgens As Therapy For Androgen Receptor-Positive Castration-Resistant Prostate Cancer. J Biomed Sci, 18(1), 63.
Aurilio, G., Cimadamore, A. ve Mazzucchelli, R. (2020). Androgen Receptor Signaling Pathway in Prostate Cancer: From Genetics to Clinical Applications. Cells, 9(12), 2653.
Klotz, L., O'Callaghan, C. ve Ding, K. (2015). Nadir Testosterone Within First Year Of Androgen-Deprivation Therapy (Adt) Predicts For Time To Castration-Resistant Progression: A Secondary Analysis Of The Pr-7trial Of İntermittent Versus Continuous Adt. J Clin Oncol, 33, 1151-1156.
Estébanez-Perpiñá, E., Bevan, C.L. ve McEwan, I.J. (2021). Eighty Years Of Targeting Androgen Receptor Activity İn Prostate Cancer: The Fight Goes On. Cancers (Basel), 13(3), 509.
Smith, M.R., Goode, M. ve Zietman, A.L. (2004). Bicalutamide Monotherapy Versus Leuprolide Monotherapy For Prostate Cancer: Effects On Bone Mineral Density And Body Composition. J Clin Oncol, 22(13), 2546-2553.
Özkan, A.T ve Cebeci, O.Ö. (2018). Hormona Duyarlı Metastatik Prostat Kanserinde Hormonoterapi Ve Kemik Koruyucu Tedaviler. İçinde S. Erturhan ve Y. Akın (Editörler), Üroonkoloji El Kitabı (s. 295-304). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri
Özgür, G., Şahin, B. ve Tinay, İ. (2020). Metastatik Prostat Kanseri. İçinde H.S. Doğan (Editör), Ürolojik Cerrahi Kitabı (s. 985-1004). İstanbul: Galenos Yayınevi
De Voogt, H.J., Smith, P.H. ve Pavone-Macaluso, M. (1986). Cardiovascular Side Effects Of Diethylstilbestrol, Cyproterone Acetate, Medroxyprogesterone Acetate And Estramustine Phosphate Used For The Treatment Of Advanced Prostatic Cancer: Results From European Organization For Research On Treatment Of Cancer Trials 30761 And 30762. J Urol, 135, 303-307.
Neu, B., Sautter, V. ve Momm, F. (2011). Radiotherapy For Prevention And Therapy Of Gynecomastia Due To Antiandrogen Treatment İn Prostate Cancer Patients: A Patterns-Of-Care Study. Strahlenther Onkol, 187(12), 771-777.
Basaria, S., Lieb, J. ve Tang, A.M. (2002). Long-Term Effects Of Androgen Deprivation Therapy İn Prostate Cancer Patients. Clin Endocrinol (Oxf), 56, 779-786.
