Mesane Tümörlerinin Patolojik Değerlendirilmesi
Özet
Mesane genişleme yeteneğine sahip ürotelyal epitelle döşeli muskuler bir organdır. Mesane tümörlerinin %95’i epitelyal kökenli, kalan bölümü mezenkimal kökenlidir. Tümörlerin büyük kısmı ürotelyal neoplazilerden oluşur. Ürotelyal kanser, genitoüriner sistemde en sık görülen, ileri yaştaki erkeklerde ikinci sıklıkta ortaya çıkan bir malignitedir. Gelişmiş ülkelerde ve kentsel toplumlarda daha sıktır. Epidemiyolojide en önemli faktör sigara kullanımıdır. Endüstriyel arilamin ve benzeri bileşiklere maruziyet, radyasyon, uzun süreli analjezik kullanımı etiyolojide risk artışı oluşturan diğer faktörlerdir. Mısır ve Sudan gibi Schistosoma haematobium infeksiyonun endemik olduğu ülkelerde mesanede skuamöz karsinom riski artmıştır. Mesane tümörlerinin klasik bulgusu ağrısız hematüridir. Sık idrara çıkma, acil idrar yapma isteği ve dizüri diğer klinik belirtileri oluşturur. Mesanede çok daha az sıklıkta skuamöz ve glandüler neoplaziler görülür. Ürotelyal kanserler ampirik olarak yüzeyel ve kasa invaziv kanserler olarak iki gruba ayrılabilir. Yüzeyel ürotelyal kanser terimi mukozaya sınırlı (pTa) veya sadece lamina propriaya yayılım gösteren (pT1) kanserler için kullanılır. Yüzeyel kanserler transüretral rezeksiyon ve intravezikal BCG uygulaması ile kontrol altına alınabilir (mesane koruyucu cerrahi). Tedavi yaklaşımı açısından kas invazyonu en önemli belirleyici faktördür, kasa invaziv tümörler (pT2) daha agresif tedavi gerektirir (radikal sistektomi ya da radyoterapi). Günümüzde histolojik özellikler, ürotelyal sistem tümörlerinin tanısı ve sınıflandırılması için altın standart olmaya devam etmektedir.
Referanslar
WHO Classification of Tumours Editorial Board (2022). Urinary and Male Genital Tumours. Lyon: International Agency for Research on Cancer (WHO classification of tumours series, 5th ed.; vol. 8). https://publications.iarc.fr/610.
Kumar, V. Abbas, AK. ve Aster, JC. (2013). Robbins Basic Pathology. Philadelphia: Elsevier Saunders.
Yörükoğlu, K. (2023). Üriner Sistem Histoloji ve Patolojisi. İçinde N. Vardı, N. Karadağ Soylu, H. Gökçe, C. Yakıncı, Histoloji ve Patoloji (481-518). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
https://app.expertpath.com/treenode/urinary-tract/042f58c6-2102-4e1d-adbe-20a0bf5079b9
Rekhtman, N. Baine, MK. ve Bishop, JA. (2019). Quick Reference Handbook for Surgical Pathologists. Cham: Springer Nature.
Chen, F. ve Xiaoqi Lin, X. (2023). The Paris System for Reporting Urinary Cytology: An Updated Review. Journal of Clinical and Translational Pathology, 3(2), 59-74.
Gökçe, H. (2003). Turgut Özal Tıp Merkezinde 1992-2000 Yılları
Arasında Mesane Kanseri Tanısı Alan Olguların Histopatolojik Özellikleri ve Bazı İmmünohistokimyasal Yöntemlerle Prognoz İlişkisinin Değerlendirilmesi. Malatya: Uzmanlık Tezi.